Molen De Verandering, Wommels

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1863

verdwenen

1881

verbrand

geschiedenis

Na de afschaffing van de impost op het gemaal in 1855, kreeg Wommels weer een eigen korenmolen. In 1863 werd aan timmerman Sybren Pieter Bouma (1832-1864) uit Hitzum toestemming verleend om een korenmolen in Wommels op te richten, welke nog hetzelfde jaar –met bijbehorende woning- verrees. Hij stond aan het water en de "puinweg". Later werd dit de Hofweg genoemd.

Na het overlijden van Bouma kwam de rog- en weitmolen in 1865 in de verkoop. Hierbij werd opgemerkt, dat hij gemakkelijk ook als pelmolen zou kunnen worden ingericht: er lagen al twee pelstenen bij. Het bod op de molen en het molenaarshuis bedroeg 3800 gulden.

De molen kwam nu in handen van de familie Wynia en in 1872 verkocht Willem Klazes Wynia (1844-1931) hem aan Jetze Thomas Hiemstra (1843-1917) voor 4700 gulden. Al het volgende jaar verkocht Hiemstra de molen door aan Philippus Jans Schuurmans (1849-1913), nu voor 5000 gulden.

In 1878 werd Pier Botes Bruinsma (1836-1881) voor hetzelfde bedrag eigenaar van de rogmolen. In november beval hij zich bij de klanten aan met molen "de Verandering".

 

18-10-1878: Leeuwarder courant

Finale Verkooping van een rogmolen mot woonhuis en tuin te Wommels. De Notaris H. FENNEMA te Wommels is voornemens op Woensdag 30 Octobcr 1878, 's namiddags 3 uur, in de herberg van A. E. Struiksma aldaar , finaal te verkoopen : Een in 1863 gestichten, uitmuntend onderhouden en zeer beklanten rog- en weitmolen, door wind gedreven, met een flink woonhuis en ruim erf, op een aangenamen en gunstigen stand aan de Hofkamp te Wommels; eene oppervlakte hebbende van 10 are; thans grootendeels in eigen gebruik bij Ph. J. Schuurmans. De veiling geschiedt in een perceel. Bod /• 4820. Aanvaarding 12 Mei 1879. Betaling: 12 Mei en 12 November 1870, telkens de helft.

 

Op 10 februari 1881, om zeven uur ’s avonds, raakte de molen in brand. Door de stevige zuidwesten wind was er geen houden aan en ging hij geheel verloren, maar de noordelijk gelegen huizen bleven behouden.
De molen was tegen brand verzekerd. Het terrein van de molen en het door O. Berg gehuurde molenhuis aan de Hofkamp werden in maart 1881 verkocht. Daarbij werd opgemerkt, dat het terrein erg geschikt was om een oliemolen of andere fabriek op te stichten.
Bruinsma verdronk op 27 oktober van datzelfde jaar in zijn woonplaats...

 

12-02-1881: Leeuwarder Courant 
Wommels, 10 Febr. Heden avond omstreeks 7 uur geraakte de rogmolen alhier in brand. Aangewakkerd door een vrij hevigen zuidwestewind stond hij weldra in volle vlam. Binnen een uur lag het pand geheel tegen den grond. Was de wind eenige strepen zuidelijker geweest, de geheele streek huizen aan den molen grenzende was een prooi der vlammen geworden. Een paar belendende gebouwen bekwamen nu slechts schade. De molen was tegen brandschade verzekerd. 

 

25-02-1881: Leeuwarder Courant
Rogmolenaarswoonhuis met Erf TE WOMMELS. 
De Notaris H. FENNEMA te Wommels is voornemens op Maandag den 28 Februari 1881 ’s namiddags 4 uur, bij de Wed. J. D. de Vries aldaar, provisioneel te veilen: 
Een in 1863 nieuw gebouwd WOONHUIS met tuin en erf, benevens het terrein, waarop de op 10 Februari j.l. verbrande rogmolen heeft gestaan, aan de Hofkamp te Wommels, groot volgens kadastrale meting 10 are, belast met eene jaarlijksche grondrente rente van ƒ 30. 
Aanvaarding: van het terrein van den molen dadelijk na de toewijzing; van het huis met tuin, bij den eigenaar in gebruik, 12 Mei 1881, en van de woning, in huur bij O. Berg, 12 Mei 1882. 
Het terrein is gunstig gelegen voor de stichting van een oliemolen of eene andere fabriek. 
Inmiddels uit de hand TE KOOP.

 

bronnen

Bronnen:
- Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
- Tekst van Dick Bunskoeke, 22 juli 2012.