Molen Zeemmolen nr. 2/ Bongersmolen, Zutphen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1616

verdwenen

1846

afgebroken

afkomstig van

Zutphen (Zeemmolen nr. 1)

geschiedenis

Zeemmolen nr 2 werd gebouwd in 1616 en stond achter de Apenstadt (= straatnaam) of Apenstaart, net buiten de toenmalige stadsmuur waardoorheen de Berkel stroomde. Jan Bongert mocht zijn molen hier herbouwen, maar mocht geen grote stuwwerken aanleggen, die de stadsmolens zouden hinderen.

In 1634 bouwden Leonard Tolhuis of Tollens, Willem Tijssen en consorten een tweede zeemmolen aan de overkant, en in 1635 werd er benedenstrooms tegen de eerste aan, nog een zeemmolen gebouwd, waarvan het zeer uitgebreide bestek bewaard is gebleven. De zeemleerbereiderij werd dus in korte tijd een bloeiende industrie met vele firmanten, meest uit de omgeving van Aken afkomstig.

Vanwege de gedeelde belangen in verband met het waterbeheer stelden de pachters van de drie zeemmolens zich verenigd op in onderhandelingen met het stadsbestuur, over het onderhoud van de waterwerken en de openingen in de stadsmuur.

In de Franse Tijd raakte de zeemleerindustrie in verval door handelsbeperkingen, maar ook mede door watergebrek en de dichtslibbende beekloop. Rond 1825 was de overgebleven zeemmolen annex looierij in handen van de looijer Gerrit Jan Roosegaarde, in 1845 was het rad niet meer in werking. In 1846 werd het gebouw verkocht en spoedig daarna afgebroken.

Bronnen:
- Gelre, bijdragen en mededelingen, 1946, pag. 173-180.
- Hagens, molen, mulders, meesters, pag. 278-284.
Informatie van H. v.d. Kaay, 24 oktober 2007