Molen (standerdmolen), Heteren

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1717

verdwenen

1873

opvolger

Heteren ((grondzeiler))

geschiedenis

"Op heeden den 25 October 1717 is tusschen den Heer Wilhelm de Reet, raedt van Haer Hooghgraeffelicke Excellentie de regeerende Gravinne tot den Bergh, op approbatie van Hooghgemelte Heer Excellentie, en Johan Draack molenmeester overcommen en veraccordeert, dat soo rasch mogelijck hij molenmeester sal opsijne kosten optimmeren eenen nieuwe molen te Heteren, het hout aldaer uijt het water met eijgen touwen en gereetschap op de wagens helpen, den, ouden molen uijtter een doen, Haer Excellentie sal
het hout vierkant gehouwen op de molenplaets leveren.

Dat hout dat van den ouden molen nogh gebruijckt kan worden, sal op kosten van Haere Excellentie worden gesaaght;
Dat verder hout van den ouden molen blijfft tot proffijt van Haere Excellentie, de spaenen sal den molenmeester tot brant mogen gebruijcken, en niet daermede connende toekommen, sal verneren branthout bij Haere Excellentie versorgt worden;
En voor voorseijden arbeijt betaelt worden, aenden molenmeester eens eene somme van vier hondert ses en veertigh gulden Hollants halff te betalen prima Januarie 1718, ende de andere halffscheijt soodrae als den molen sal sijn opgenomen en gepresenteert.
IJserwerck en nagels blijfft tot laste van Haere Excellentie.
In teicken der waerheijt sijn hiervan gemaeckt en geteickent twee gelijck luijdende accoorden.
S. Herenbergh, dato als boven,
Jan Draeck. Wilhelm de Raedt
Wij Leopoldine regerende Gravinne tot den Bergh Marckgravinne tot Bergh op Zoom.

Gesien bovenstaende accoort approberen en ratificeren hetselve in alle deelen,
Gedaan op Slot S, Heerenbergh, den 25 October 1717.
Leopoldina.
Dit moet hierblieven en het aendere aan Jan Draeck gegeven worden."

Bron: Tabula Batavorum, Hist. Kring Kesteren en omstreken, nummer 3 1979.
Henk van der Kaay, 21 oktober 2009.

Het nieuws van den dag : kleine courant, 30-04-1872

Uit Heteren meldt men ons van Zaterdag: Heden middag te half twee uur, zijn twee woningen en een molen met een groote hoeveelheid graan afgebrand. Persoonlijke ongelukken zijn niet te betreuren. 7 varkens kwamen hierbij echter om.

Nieuwe Gorinchemsche Courant 4 mei1872: 
"Uit Heteren meldt men van 27 april: Het was omstreeks half twee op den middag. De brandklok luidde en ieder vloog naar buiten. Dikke rookwolken stegen in de richting van Randwijk omhoog en weldra wist ieder, dat de woning van den molenaar en bakker Jansen alhier in brand stond. Ieder vreesde dadelijk, van wege de windkoers voor den molen. 
En ach ja, toen de brandspuit ter plaatse van het onheil was aangekomen, waren èn de woning van Jansen èn de aangrenzende woning reeds zo goed als eene prooi der vlammen, en deelde zich het vuur reeds meede aan den molen. ’t Was een ontzettend gezicht! 
De vlammen sloegen met woede uit de twee huizen en eerlang ook uit den molen. Al de aanwezigen staarden met onafgebroken blik op het laatste gebouw dat spoedig in volle vlam stond. Aan spuiten viel niet te denken. Het eene deel na het andere werd tot as weg verteerd, of op den grond geworpen. De as brandde door en de roeden vielen daverend neder. Nadat het dunne houtwerk verdwenen was, bleef het dikke nog een wijl als romp zigtbaar, om weldra mede der vernieling prijs te worden gegeven. Zoo fel was de hitte, dat wilgenboomen aan den overkant van den dijk in brand geraakten. Heteren’s standerdmolen in 1690 gebouwd, bestaat niet meer." 
Jaap de Vries, 30 maart 2010.