Molen De Jonge Sophia, Groot-Ammers

Groot-Ammers, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Jonge Sophia
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2003
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Wilgenweg 3b
2964 AM Groot-Ammers
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10215
oude dbnr.
B1268
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 10215 De Jonge Sophia (Groot-Ammers)
Ton Koorevaar (12-7-2020)

locatie

plaats
Groot-Ammers
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
streek
Alblasserwaard
kadastrale aanduiding
Gemeente Groot-Ammers, sectie E, nr. 1773
geo positie
X: 117485, Y: 437947
N: 51.92873, O: 4.84178
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt verminderd door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Wilgenweg 3b
2964 AM Groot-Ammers
molenaar
Piet Lodder  / Alex van der Perk / Kees van Dijk
telefoon
06-29265022
e-mail

social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
ja
op afspraak
ja
openingstijden

Let op: de molen is op zaterdag en zondag open, maar ALLEEN als de Avonturenboerderij open is (en dat is heel vaak). Kijk voor de zekerheid ook naar de website. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Jonge Sophia via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde onderbouw van ca. 2,40 meter hoog
kap
Gedekt met hout en EPDM
inrichting

Eén koppel 16der blauwe stenen op halfzolder.

versieringen

Fors uitgevoerde baard met de opschriften 'De Jonge Sophia', '1773' en '2003'

Gevelsteen met het opschrift:
"Werkgroep De Jonge Sophia
A. Hoek
A. van der Perk
A.A. Schouten
Sj. J. Veerman
J. de Vries
Aangeboden ter gelegenheid van de opening
A.D. 27-3- 2004"

Op de vangbalk staat in grote letters weergegeven:
"Vergun mij slechts deze ene eer:
Laat mij liever op, dan neer"

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk. Kruihaspel.
vlucht
20,20 / 20,30 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 45 kammen
Bovenbonkelaar 16 kammen, steek 14,2 cm.
Spoorwiel 48 kammen
Steenschijfloop 21 staven, steek 9,4 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,43

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 102 binnen 2003 2003 binnen aanw. 20,20
Vaags ✉︎ 101 buiten 2003 2003 buiten aanw. 20,30
Pot ✉︎ 1389 binnen 1883 1883? binnen 1926? 19,75
wiekverbeteringen

Deze molen heeft geen wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ g.n. ? 2003 aanw.

eigendom

eigenaar
Stichting Streekcentrum Ooievaarsdorp Het Liesvelt
eigendomsvorm
Stichting
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
?? (1773) Fa. de Gelder (2003)
omwentelingen
geschiedenis

Sinds 1999 staat deze kleine achtkante korenmolen naast het bekende ooievaarsdorp 'Het Liesvelt'.

'De Jonge Sophia' werd oorspronkelijk, waarschijnlijk in 1773, te Ottoland gebouwd en was daar korenmolen. Nadat aan het begin van de 20ste eeuw een motor was geplaatst, liet het onderhoud van het buitenwerk te wensen over en werd de molen tenslotte, vermoedelijk 1926, onttakeld. Daarna bleef de romp deel uitmaken van een maalbedrijf.

Na opheffing van dit bedrijf in 1998 werden enige omringende panden gesloopt en bleef de romp achter. Duidelijk was echter, dat deze daar niet kon blijven staan: er dreigde zelfs acuut gevaar dat de romp zou worden gesloopt als er niets werd ondernomen.
Zover kwam het niet: een snelle reddingsactie van enige Alblasserwaardse molenvrienden leidde in november 1999 tot de verhuizing van het achtkant naar ooievaarsdorp Het Liesvelt te Groot-Ammers. Hier werd het 'voorlopig' neergezet.

Iets later werd ter plaatse een achtkante onderbouw gemetseld, waarop vervolgens de romp kon worden geplaatst. Na enige tijd was er voldoende geld om deze van nieuw riet te voorzien en ging de molenmaker aan het werk voor een nieuwe kap. Op 27 december 2003 werd de molen voorzien van kap, roeden en staartbalk.
Begin 2004 werd de molen draaivaardig opgeleverd; begin 2005 kwam het molenaarsverblijf naast de molen gereed.

In oktober 2006 werd aan molenmakerij De Gelder opdracht verstrekt voor het maalvaardig maken met één koppel 16der blauwe stenen. Op 21 maart 2007 werd daarmee voor het eerst gemalen; 29 maart werd de molen opgeleverd. Sindsdien is De Jonge Sophia veelvuldig in bedrijf, waarbij ook regelmatig wordt gemalen.

De herkomst van de diverse onderdelen maakt dit tot een bijzonder geheel: de gehele bovenas (gietijzeren kop en houten binnengedeelte) is afkomstig van een verwaarloosde (en later ingestorte) molen te Lille Ebberup (Denemarken); het bovenwiel komt uit de omgeving van Hoorn; de vanghaak uit de in 1960 gesloopte wipmolen van de Oostbuurtpolder uit Hazerswoude (en was, samen met het ijzerwerk voor een steenkraan, een geschenk van Martin van Doornik); het schijfloop van het koppel stenen is afkomstig van het voormalig motorkoppel van De Vriendschap in Bleskensgraaf, de koekenbreker komt uit het in 2004 gesloopte complex van de voormalige korenmolen De Pauw in Groot-Ammers, naast een aantal molenstenen, een groot aantal meelzakken en een zakkenlift. De vangbalk is een verzaagde spruit van molen De Roode Leeuw uit Gouda. Van het koppel blauwe stenen is één steen afkomstig van de in 1971 onttakelde (en later verdwenen) korenmolen Het Hert te Rhoon.
Terzijde: de koekenbreker bevindt zich inmiddels in De Lelie te Puttershoek en de zakkenlift werd aan de Stichting de Schiedamse Molens geschonken.

In aanleg is deze korenmolen bijzonder: de opzet lijkt in menig opzicht sterk op een wipkorenmolen en sommigen noemen hem zelfs 'een vermomde wip'. In dit verband verbaast het ook niet dat er nooit een luiwerk aanwezig is geweest.

aanvullingen

literatuur

J.S. Bakker, 'De raadselromp van Ottoland', in: Molenwereld 11 (2001) 293 - 297
N. Jurgens,  'Hoeveel lentes telt De Jonge Sophia?', in: Molenwereld 1 (2004) 18 - 22
J.S. Bakker, 'Sophia naar de hand gezet', in: Molenwereld 4 (2004) 172 - 177
J.S. Bakker, 'De Verjongde Sophia', in: Molenwereld 104 (2007) 179 - 183

foto's

foto's