Molen 't Vliegend Hert, Brielle

Brielle, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
't Vliegend Hert
modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Molenstraat 15
3231 AJ Brielle
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10145
oude dbnr.
B958
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 10145 't Vliegend Hert (Brielle)
Bram van Broekhoven (1-3-2010).

locatie

plaats
Brielle
gemeente
Voorne aan Zee, Zuid-Holland
streek
Voorne-Putten
kadastrale aanduiding
Gemeente Brielle, sectie B, nrs. 3930 en 3876
geo positie
X: 71234, Y: 436014
N: 51.90632, O: 4.16991
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt verminderd door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 15
3231 AJ Brielle
molenaar
Wim van Ommeren / Len van Dalen / Martin Henzel / Henk Rotman
telefoon
0181-415184
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Elke vrijdag 10.00 - 16.00 uur en 1e en 3e zaterdag van de maand 10.00 - 15.00 uur. 

 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
ja
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van 't Vliegend Hert via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Standerdmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Kast gedekt met hout; geheel geteerd
kap
Gedekt met eiken schaliën
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen (I) en één koppel 15der blauwe stenen (II); pletter; kammenluiwerk

versieringen

Op de kap een fraaie windvaan in de vorm van een hert.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk. Kruihaspel.
vlucht
26,60 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; binnenvangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel (tandkrans trapzijde) 73 kammen
Steenschijfloop (I) 14 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,21

Bovenwiel (tandkrans borstzijde) 73 kammen
Steenschijfloop (II) 13 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,62

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 504, Derckx
Derckx
✉︎ 504 buiten 1985 1986 buiten aanw. 26,60
media-bestand
Roede 505, Derckx
Derckx
✉︎ 505 binnen 1985 1986 binnen aanw. 26,45
wiekverbeteringen

Deze molen heeft bij de bouw geen wiekverbetering gekregen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Mercx
Mercx
✉︎ g.n. ? 1985 aanw. ?
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
I.J. de Kramer, Leidschendam (ontwerp en bestek); fa. Beijk, Afferden (molenmakerswerk) 1985.
omwentelingen
geschiedenis

De vestingstad Brielle is bekend geworden door de inname van de stad door de geuzen op 1 april 1572. Mede door deze herwonnen vrijheid van de Spanjaarden werd in de 17e eeuw een ander vestingsysteem met wallen en grachten aangelegd.
De oude stadsmuren, waar aan bet einde van het Noordmolenslop ofwel de latere Geuzenstraat een houten molen stond, werden gesloopt. Door de uitbouw van de vesting aan de oostzijde werd deze standerdmolen op het Swarte-Waalse bolwerk geplaatst, dat de naam Moolenbolwerk kreeg.
In 1696 werd deze molen vervangen door een grote stenen stellingmolen met de naam Het Vliegend Hert. Deze naam is ontleend aan de molenaarsfamilie Vliegendhart.

Een felle brand in de nacht van 2 op 3 november 1810 legde deze molen in de as. Door snel het vlakbij gelegen Kruithuis te ontruimen, werd de stad voor een ramp behoed. De Brielse bevolking was door de afgebrande korenmolen een tijdje aangewezen op een rosmolen in Hellevoetsluis voor bet malen van het koren voor de broodvoorziening. De in 1811 herbouwde stellingkorenmolen brandde in 1882 opnieuw af en werd niet meer herbouwd.

Bij de laatste grote vestingrestauratie vanaf 1970 werden geen resten van deze molen meer aangetroffen. Wel werden twee van de vier teerlingen van zijn houten voorganger gevonden. De in 1978 opgerichte Brielse Molenstichting 't Vliegend Hert besloot daarop geld in te gaan zamelen via subsidies en giften voor de herbouw van een houten standerdmolen. Ook werden honderden certificaten met een waarde tussen de ƒ 25,-- en ƒ 60.000,-- verkocht, waarmee men 'eigenaar' werd van een bepaald molenonderdeel. Molendeskundige I.J. de Kramer maakte bij het maken van het bestek deels gebruik van gegevens over de oorspronkelijke Brielse standerdmolen. 

Uiteindelijk werd in 1984 de bouwopdracht verstrekt aan een houthandel uit Mill en de molenmakerij Beijk uit Afferden. In september 1986 werd de standerdmolen officieel in gebruik genomen.
De molen wordt beheerd en onderhouden door de in 1978 opgerichte Molenstichting 't Vliegend Hert. Er worden op ambachtelijke wijze granen gemalen en diverse soorten meel verkocht.
 
Twee onderdelen in deze verder geheel nieuw gemaakte molen zijn oud: de gietijzeren kop van de houten insteekas is afkomstig van de stellingkorenmolen De Vlijt te Wageningen (die molen kreeg toentertijd een andere, nieuwe bovenas) en het koppel 15der stenen komt uit de (inmiddels allang weer maalvaardige) molen te Nieuwvliet (Z.Vl.). Een ander detail: het sabel'ijzer', dat vangbalk en sabelstuk met elkaar verbindt, is hier van hout.

In februari 2017 zijn beide roeden gestreken om te worden nagekeken, op 17 maart kon molenmaker Herrewijnen beide roeden alweer steken. Korte tijd later was deze molen opnieuw maalvaardig.

aanvullingen

unieke eigenschap

Met de bouw van deze molen keerde een sinds lange tijd in Zuid-Holland verdwenen molentype terug. Bovendien is dit één van de zeer weinige met drie zolders (de andere twee zijn die te Usselo en Wanroy).

foto's

foto's