Molen De Wicher, Ossenzijl

Ossenzijl, Overijssel
b

korte karakteristiek

naam
De Wicher
modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Boonspolder op vrijwillige basis

adres
Hoogeweg 3
8377 EL Kalenberg
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10079
oude dbnr.
B804
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 10079 De Wicher (Ossenzijl)
Sybren Hoekstra (24-8-2022)

locatie

plaats
Ossenzijl
gemeente
Steenwijkerland, Overijssel
streek
Kop van Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente IJsselham, sectie A, nr. 658
geo positie
X: 194864, Y: 533299
N: 52.78551, O: 5.97809
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk maar wordt verminderd door allerhande beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hoogeweg 3
8377 EL Kalenberg
molenaar
Anton Blankvoort
telefoon
06-23496994
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

In het zomerseizoen woensdag 13.30 - 17.00 uur en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Wicher via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met riet
kap
Gedekt met houten delen, zwart geteerd; kap gedekt met gepotdekselde delen
inrichting

Houten vijzel

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk (op onderzetel). Kruihaspel.
vlucht
12,65 m.
vang
Vlaamse vang, uitgevoerd als trekvang
overbrenging

Bovenwiel 33 kammen
Bovenbonkelaar 16 kammen, steek 11,5 cm.
Onderbonkelaar 31 kammen
Vijzelwiel 30 kammen, steek 10,2 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,13

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Dijkstra ✉︎ g.n. binnen 2022 2022 binnen aanw. 12,65
Dijkstra ✉︎ g.n. buiten 2022 2022 buiten aanw. 12,65
onbekend ✉︎ g.n. buiten 1993 1993 buiten 2021 12,65
onbekend ✉︎ g.n. binnen 1982? 1993 binnen 2018 12,65
onbekend ✉︎ g.n. buiten 1982 1982 buiten 1993 12,65
wiekverbeteringen

Deze molen heeft bij de bouw geen wiekverbetering gekregen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Dijkstra ✉︎ g.n. 2022 2022 aanw. ?
onbekend ✉︎ g.n. 1982? 1982 2021
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Boonspolder op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Op het eerste gezicht lijkt de spinnekop op zijn in West-Nederland voorkomende grote broer, de wipmolen, maar door zijn geringe grootte en hier en daar duidelijk andere bouwconstructie is dit type in Noord-Nederland een eigen leven gaan leiden.

Spinnekoppen zijn doorgaans niet groot: de vlucht bedraagt 8,5 tot 16 meter en hun capaciteit is (in de ogen van sommigen) dan ook vaak beperkt. 
Al vanaf ca. 1900 werden veel kleinere polders samengevoegd en als gevolg dat veel particuliere molens afgebroken werden en vervangen door een grote molen of een stoomgemaal.
Zo bleven er uiteindelijk maar weinig spinnekoppen over (en wat ervan overbleef, staat bijna allemaal in Friesland).

In de Weerribben, in de kop van Overijssel, ging dit niet anders: rond 1920 werd het Stroïnkgemaal in Vollenhove gebouwd, waarmee het lot van de molens daar was bezegeld. Eén voor één werden ze afgebroken; als laatste de molen aan de Hoogeweg in 1943.

In 1980 ontstond het idee bij de (later opgeheven) Stichting Vrienden van de Weerribben om de molen aan de Hoogeweg te herbouwen. Staatsbosbeheer nam deze taak op zich en met begeleiding van een molenbouwbedrijf en eigen personeel werd, op vrijwel dezelfde plaats als zijn voorganger, in twee jaar tijd een maalvaardige molen gebouwd. Primaire functie werd het in de wintermaanden bemalen van de nabijgelegen Boonspolder (ca. 100 ha.) om rietsnijders dan in staat te stellen riet te oogsten. 

In 1993 kreeg de molen nieuwe roeden van Siberisch larixhout. Begin 2013 werd de ondertoren van nieuw riet voorzien.

Op 8 december 2018 brak tijdens het malen één van de houten roeden. De schade bleef zo te beoordelen voor de rest beperkt. Medio 2021 was deze situatie nog niet gewijzigd, dat wil zeggen: de molen stond nog steeds 'met drie wieken' en de toestand werd er niet beter op. 
Later begon Staatsbosbeheer een crowdfunding-actie: men wilde niet alleen het gehele wiekenkruis maar ook de vijzel en vijzelbak vervangen. 
In juli 2021 bleken roeden, bovenas en ook vijzel verwijderd, maar precies een jaar later had de molen in ieder geval weer een geheel nieuw houten wiekenkruis.

Vlakbij deze spinnekop staat aan de Hoogeweg bij het dorp Kalenberg een paaltjasker, gebouwd in 1963, die via een omweg een trilveen van extra water voorziet.

 

aanvullingen

wetenswaardigheden

Eén van de weinige spinnekoppen waarvan de zeilen in ruststand worden geklampt; bij de Friese soortgenoten zijn de zeilen bij stilstand doorgaans niet aanwezig.

foto's

foto's