Molen De Sterrenberg, Nijeveen

Nijeveen, Drenthe
b

korte karakteristiek

naam
De Sterrenberg
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

adres
Burgemeester Weimalaan 1
7948 AL Nijeveen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10068
oude dbnr.
B20
Meest recente aanpassing
| Verwijzingen
media-bestand
Molen 10068 De Sterrenberg (Nijeveen)
Milan Kats (1-10-2022)
De molen draaiend tijdens de officiële heringebruikname op 1 oktober 2022.

locatie

plaats
Nijeveen
gemeente
Meppel, Drenthe
kadastrale aanduiding
Gemeente Nijeveen, sectie I, nr. 909
geo positie
X: 207775, Y: 527524
N: 52.73251, O: 6.16853
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Burgemeester Weimalaan 1
7948 AL Nijeveen
molenaar
Arend Bijker / Werny de Koning
telefoon
06-36433978 / 06-10742584
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 9.00 - 12.30 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie

Diverse meelproducten

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Sterrenberg via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 15der blauwe en één koppel 17der kunststenen; buil; sleepluiwerk; een klein elektrisch aangedreven koppel stenen op een maalstoel op de maalzolder.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'Sterrenberg"

In het rietdek is het jaartal '1977' aangebracht.

In de onderbouw een gevelsteen met het opschrift:
"Gebouwd Weener
1786
Herbouwd Nijeveen
1977".

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk. Zelfkruiing d.m.v. windroos.
vlucht
23,00 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,25

hoogte
van de stelling: 6,15 m.
wiekvorm
Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 530 binnen 2022 2022 binnen aanw. 23,00
Vaags ✉︎ 529 buiten 2022 2022 buiten aanw. 23,00
Brunia ✉︎ 80 binnen 1977 1977 binnen 2021 23,00
Brunia ✉︎ 79 buiten 1977 1977 buiten 2021 23,00
wiekverbeteringen

Deze molen heeft vanaf de (her)bouw in Nijeveen zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Bockhoff ✉︎ g.n. ? 1977 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
Achtkant afkomstig van een stellingkorenmolen te Weener (D.), gebouwd in 1786.
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op vrijwillige basis

molenmaker
Fa. Schakel & Schrale, Exmorra (1977)
omwentelingen
geschiedenis

De Sterrenberg is oorspronkelijk gebouwd in het Duitse Weener (Oost-Friesland) en was daar in bezit van de familie Sterrenberg en dateerde uit 1786. Door modernisering van het maalbedrijf werd de windaandrijving overbodig en kwam de molen in verval.

In het Drentse Nijeveen ontwikkelde men in de jaren '70 van de 20ste eeuw plannen om weer een molen te krijgen: sinds 1928 was dit dorp, na de sloop van de stellingmolen daar, molenloos. Na een bezoek aan het Duitse Weener viel de keuze op het daar voor de sloop te koop staande achtkant. 

In 1976 werd te Nijeveen met de werkzaamheden begonnen, intussen begon men in Weener met de afbraak. Met groot succes: op 13 januari 1977 werd het geheel gerestaureerde achtkant en de kap op de nieuw gemetselde onderbouw geplaatst. Het molenmakerswerk werd verricht door de fa. Schakel & Schrale uit Exmorra, het metselwerk van de onderbouw was verricht door fa. Elpenhof uit De Wijk.
Z.K.H. Prins Claus stelde, in zijn functie als beschermheer van De Hollandsche Molen, op 11 augustus 1977 deze molen officieel in gebruik.
De molen is compleet voor het maalbedrijf ingericht met o.a. een buil.

Als technische bijzonderheid voor Nederlandse molens heeft deze molen naast de zelfzwichting ook zijn voor Oost-Friesland kenmerkende zelfkruiing d.m.v. een windroos op de kap behouden. Dit wil zeggen dat de kap met daarin het wiekenkruis automatisch op de wind wordt gehouden.

In 2002/2003 heeft de molen groot onderhoud gekregen aan het zelfzwichtingssysteem. Dit systeem wijkt af van wat in Nederland (en ook Duitsland) gebruikelijk is: de treklat die de kleppen met elkaar verbindt, zit aan de achter- en niet aan de voorzijde. 

In het late najaar van 2021 stond men met deze molen voor een nieuwe uitdaging: de kap moest eraf, voornamelijk vanwege de voeghouten, die inmiddels te slecht waren om de constructie nog te kunnen dragen.
Op 29 juni 2022 plaatste de firma Vaags de geheel gerestaureerde kap, compleet met windroos. De roeden volgden direct daarna. De molenaars hadden intussen in eigen beheer het kruiwerk hersteld. Wel was er enige discussie over de kwaliteit van het houten gedeelte van de bovenas. 
Op 1 oktober volgde, bij een prima wind, de officiële ingebruikname.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is, na gereedkomen van de herbouw in Nijeveen, vernoemd naar de Duitse oud-eigenaar die zijn molen voor dit doel beschikbaar had gesteld.

unieke eigenschap

Eén van de weinige en tevens de grootste molen in Nederland, uitgerust met zelfkruiing. In verband hiermee bestaat de bliksembeveiliging uit een lange pen bovenop de kap (de molen kan immers niet op een normale wijze aan de ketting worden gelegd).

In tegenstelling tot de andere zelfzwichtende molens in Nederland lopen de treklatten achter de kleppen langs. Overigens is dit ook geen typische Oostfriese eigenschap; het is een uitzondering op de regel.

foto's

foto's