Molen Korenmolen van Nieuwveen, Nieuwveen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1554

verdwenen

1799

afgebroken

opvolger

Nieuwveen (De Fortuin)

geschiedenis

Op 6 april 1554 werd voor de erfpachtsom van 30 stuivers een windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) voor een windkorenmolen te Nieuweveen verstrekt aan Adriaen Kerstensz., van Nieuweveen.

Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).


Op de kaart van de landscheiding tussen Rijnland, Utrecht en Amstelland uit 1567 (Joh. Liefrinck) is wel een molen getekend, maar een vermelding of het om een korenmolen gaat, ontbreekt.
De kaart van Rijnland uit 1615, getekend door Floris Balthasar van Berckenrode, laat wel een korenmolen zien. Deze korenmolen staat getekend op de weg naar Nieuwkoop tussen Nieuwveen en de galgakker van het later verdronken dorpje Schoot.
De protocollen uit het rechterlijk archief van Nieuwveen vermelden vanaf 1647 de molen met de opeenvolgende eigenaren.
Door de droogmaking van de Nieuwkoopse Poel werd de molen afgebroken en vervangen door een nieuwe korenmolen die de naam “Het Fortuin” kreeg.
Bron: Groenehart Archieven.

De oude molen in Nieuwveen komt al voor op kaarten van 1567 en 1615.
In 1682 en 1708 wordt de molen vermeld als windwip. Op een prent uit 1795 staat de molen als stellingmolen, er is echter geen aanwijzing voor nieuwbouw te vinden.

In 1799 werd de molen verkocht aan de Nieuwkoopse Droogmakerij voor 501 gulden en 12 stuivers. Tevens kreeg de eigenaar 5000 gulden schadevergoeding voor de afbraak en verplaatsing van de molen (gezien deze vergoeding is het mogelijk geen wipmolen meer geweest). De molen stond toen dicht aan de rand van de plas en zou waarschijnlijk ten prooi aan het water vallen.

Philippus Vuijk was toen eigenaar van de molen, hij liet De Fortuin bouwen, dbnr. 1342. In het artikel over de Fortuin wordt gesproken over een nieuw getimmerde molen (Baardman nr. 45), het is niet duidelijk of er delen van de oude molen werden gebruikt.

Bron: De oude korenmolen van Nieuwveen, mevr. D.J. van Eijk-Vermeij, in De Baardman nr . 44, 2006-2007, Stichting Historische Kring Liemeer.