Molen De Vingerhoedmolen, Vianen

Vianen, Utrecht
v

korte karakteristiek

naam
De Vingerhoedmolen
modeltype
Watermolen
functie
slijpmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Ten Bruggencate-nr.
08788
oude dbnr.
V3922
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens

locatie

plaats
Vianen
plaatsaanduiding
buiten stadspoort De Landpoort
gemeente
Vijfheerenlanden, Utrecht
streek
Vijfheerenlanden

constructie

modeltype
Watermolen
krachtbron
water
kenmerken
functie
inrichting

de molen was een door water aangedreven molen, bij te weinig waterkracht ging men over op paardenkracht.

 

afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
eigendomshistorie

Willem van Rijssel bezat een 'vingerhoedmolen'.

geschiedenis

De molen verbrandde op 2 juli 1668.

De vingerhoedmolen van Vianen heeft waarschijnlijk aan de oude Hagewetering gestaan (waarvan een restant aan de Prinses Julianastraat ligt). De Hagewetering was een water tussen de polders Groote en Kleine Hagen, oostelijk van het huidige Vianen. Het water van de wetering werd gebruikt om de vingerhoedmolen in werking te houden.

Bij onvoldoende waterafvoer hielden paarden de molen in beweging. Dankzij water- en paardenkracht was het mogelijk om op industriële wijze vingerhoeden te maken.

Jacob Claesz Schot was begin 17e eeuw in Vianen de eerste vingerhoedmaker. Tegen het eind van de 17e eeuw maakten vingerhoedproducenten uit Vianen, De Bilt en Utrecht afspraken over prijzen, productiehoeveelheden en het weren van concurrentie en beschermden op die wijze hun nering en markt. Rond 1700 mochten er volgens afspraak alleen al in Vianen 1,8 miljoen vingerhoeden per jaar vervaardigd worden.

In de loop van de 18e eeuw trad het verval in. In het derde kwart van die eeuw werden vingerhoedmolen en woning gesloopt. Er werd een buitenhuis gebouwd met de naam "Buitenlust."

Uit diverse bronnen blijkt dat in 1667 de vingerhoedfabrikanten Willem van Rijssel (Amsterdam), Aelbert van Rijssel (Vianen), Cornelius de Wetering (De Weerd) en Hendrik Schot/Berent van Beckum (De Bilt) een kartel vormden.