Molen Heilige Geest Landeke, Strijen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1537

verdwenen

circa 1632

geschiedenis

Rond 1602 werd tussen Nieuw Bonaventura en het Nye diep de polder Mookhoek aangewonnen. In 1605 volgde noordelijk hiervan de indijking van de Trekdam. De betekenis van 'mookhoek' wijst mogelijk op zanderige stukken onder de in te dijken gronden, terwijl 'trekdam' afkomstig is van de kade langs het Nye diep, op welk water ooit trekschuiten met jaagpaarden werden getrokken.

De drie polders verzorgden oorspronkelijk elk hun eigen waterlozing op de rivier. In Nieuw Bonaventura stonden drie watermolens, twee bij Puttershoek, die hun water door sluizen in de Molendijk via een geul (Lorregat) op de Oude Maas maalden en één langs de Molendijk bij 's Gravendeel, die in het dorp door een sluis op een geul, later de haven, naar de Kil loosde. Mookhoek en Trekdam hadden samen één molen, die in de Trekdam stond, zijn water ook op de Kil bracht, in 1866 afbrandde en niet meer werd herbouwd. Alle vier molens hadden min of meer ruime bergboezems, waarop ze het polderwater kwijt konden, wanneer directe lozing naar buiten door te hoog buitenwater niet mogelijk was.

Een vijfde kleinere molen, al rond 1632 buiten bedrijf, loosde een klein aantal jaren het overtollige water van het Heilige Geest Landeke onder Strijen op de Oude Haven. Dit stukje polder, al eerder dan Bonaventura omkaad, lag ingeklemd tussen de Oud Bonaventurase dijk, de Ringdijk tussen dorp en Steenplaats en de Oude Haven.

De drie molens van Nieuw Bonaventura kwamen pas buiten werking na de stichting van het Stoomgemaal ' 't Hooft van Benthuizen' te Puttershoek in 1870.
In 1917 werd een zelfstandig waterschap onder de naam "Het Gemeenschappelijk Stoomgemaal" opgericht.

Bron: "En wijd was de polder", Rien Allewijn, 1989. Hoeksche waard en eiland van Dordrecht.
Henk van der Kaay, 20 april 2009.