- naam
- Windlust (voorganger)
- modeltype
- Wipmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 08681
- oude dbnr.
- V6777
- Meest recente aanpassing
Molen Windlust (voorganger), Nieuwerkerk aan den IJssel
Nieuwerkerk aan den IJssel, Zuid-Holland
v
locatie
- plaats
-
Nieuwerkerk aan den IJssel
- plaatsaanduiding
- Kortenoord 3
- gemeente
- Zuidplas, Zuid-Holland
- plaats(en) voorheen
- Kortenoord
- streek
- Zuidplaspolder
- geo positie
-
X: 102874, Y: 442580N: 51.96919, O: 4.62866
constructie
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
- verdwenen
- geschiedenis
-
Een vermelding van de korenmolen in Kortenoord dateert van 1561.
In een oorkonde van 17 mei 1568 gaf Margrite, gravin Van der Marck, vrouwe van Naeldwijck enz. toestemming om een korenmolen op te richten in het ambacht van Nieuwerkerck, tegen betaling van 2 goede vette capoenen voor het recht van de wind.
Het is niet duidelijk of de in 1561 genoemde molen dezelfde betreft waarvoor het windrecht pas jaren na de oprichting was verleend, of dat het hier een andere molen betreft.
Op de kaart van Floris Balthasars uit 1611 staat een molen aangegeven; helaas laat deze kaart geen conclusies toe over het type.
Op 21 augustus 1642 verkreeg Cornelis Leenderts vergunning om zijn korenmolen bij Kortenoord 'buitendijks noordwaarts naar de dijk toe te mogen stellen en opbouwen op de hoogte aldaar gemaakt onder voorwaarde dat de bouw geschiedde 1,5 roede naar de buitenkant van de dijk'. Het is niet bekend of er alleen sprake is van een verplaatsing, of dat de molen gelijktijdig werd vernieuwd.
Ook is niet bekend wanneer de huidige stenen molen werd opgericht; onder meer op basis van overeenkomsten met de stenen korenmolens van Terbregge, Benthuizen, Rotterdam (de Goudsbloem), Bleiswijk en Boskoop, wordt verondersteld dat het bouwjaar omstreeks 1776 ligt.
Een uitvoeringsdetail komt echter overeen met de molen van Charlois, zodat een eerder bouwjaar, en daarmee een eerder jaar van verdwijnen van de wipkorenmolen, mogelijk is.
Nico Jurgens, 19 aug. 2007. -
Molen 08681 Windlust (voorganger) (Nieuwerkerk aan den IJssel)Detail kaartboek van Zuid-Holland, Floris Balthasars, 1611 - nog waarneembaar
4 hoekstijlen in de huidige molen.
aanvullingen
- trivia
Verklaring van de opmetingstekening van de balklaag in molen Windlust in Nieuwerkerk-Kortenoord
Na het verwijderen van de silo's bleek er nog slechts één oorspronkelijke balklaag in de molen aanwezig te zijn.
Deze bestaat uit zes eiken balken, waarvan er vier geïdentificeerd kunnen worden als de hoekstijlen van de toren van een wipmolen. De kepen van de manderbalken en bijbehorende korbeels bevinden zich aan de bovenzijden en zijkanten van de draagbalken.
In de tekening zijn van de kepen aan de bovenzijde zowel de pengaten, als de uitsparingen voor de tanden aangegeven; de tanden stonden in de richting van de doorgetrokken lijn. Met onderbroken lijnen zijn de kepen aan de zijkanten aangegeven. Daarbij is met rode lijnen aangegeven in welke richting de balken stonden die met de hoekstijlen verbonden waren. Hieruit blijkt duidelijk dat het om hoekstijlen uit een wipmolentoren gaat. Helaas is het niet mogelijk om de afstand tussen de hoekstijlen te herleiden. Vergelijking van de afstand tussen de manderbalken met bekende gegevens doet vermoeden dat de vlucht van deze molen nog geen 20 meter geweest zal zijn.
De balken zijn relatief licht in relatie tot de grootte van de toren. Daarom lijkt het zeer aannemelijk dat de balken niet afkomstig zijn van een watermolen, maar van een korenmolen. Het meest waarschijnlijk is dan ook dat deze balken van de voorganger van de huidige molen afkomstig zijn.
Wipkorenmolens waren in Holland veel algemener dan meestal wordt aangenomen.
Nico Jurgens, 19 aug. 2007.-
Molen 08681 Windlust (voorganger) (Nieuwerkerk aan den IJssel)Opmetingstekening van Nico Jurgens, 18 augustus 2007
Hypothese balken - steenzolder
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen