Molen De Winthont, De Rijp

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1608

verdwenen

voor 1650

geschiedenis

Bron: artikel van Pieter Schotsman in Dagblad Kennemerland, 15 juni 1993.
-----

Waarschijnlijk is dit de molen waarvoor de volgende windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) is verstrekt:

Op 29 april 1608 werd voor de erfpachtsom van 2 pond een windbrief voor een olijmolen op 't uitterste Westeinde te De Rijp verstrekt aan Jan IJsbrantsz., van De Rijp.
Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).

Op onderstaande uitsnede van de kaart van de nog onbedijkte Beemster door Pieter Cornelisz. Cort uit 1607-1608 is direct ten oosten van de korenmolen die op de grens van Graft en De Rijp stond (dbnr. 7207) een ronde bovenkruier afgebeeld. De positie van die molen komt overeen met de bovengenoemde plaatsbeschrijving. Tegelijkertijd komt de positie ook overeen met onderstaand document uit 1669. De Mieweytsloot is dan waarschijnlijk het noord-zuid watergangetje waar de brug in het Westeinde overheen ligt (het Mieweyt is het grotere water ten zuiden).

Cort dateerde zijn kaart anno 1607 maar tekende er waarschijnlijk nog aan tot aan zijn dood in (vermoedelijk) maart 1608. Hij kan de molen dan nog in aanbouw gezien hebben.
-----

Jan Adriaansz. Leegwater tekende in 1650 een rond aanzicht van De Rijp. Daarop is wel de korenmolen te zien maar niet meer deze oliemolen. Ook op de prenten van de brand van De Rijp in 1654 is wel de korenmolen afgebeeld maar niet deze naastgelegen ronde molen. De molen zelf is dan ook waarschijnlijk reeds voor 1650 verdwenen, maar het huisje met de oliebakken heeft dus nog langer bestaan, tot tenminste 1669. Een oorzaak van het verdwijnen is niet bekend, maar de windvang zal niet best geweest zijn benedenwinds van de korenmolen.
-----

Streekarchief Alkmaar.
- 1.5.1669 - De Rijp OR, inventarisnr: 6375 111:
Sijmon Gerritsz. Ruts en Dirk Cos, notaris, als voogd van Cornelis Gerritsz. Ruts, mede voor Dirck en Pieter Gerritsz. Ruts en voor de kinderen en de wed. van zal. Jan Gerritsz. Ruts verk. aan Jacob Arentsz. de Oven, schoenmaker, een molenwerf waar de olieslagersmolen "De Winthont" op heeft gestaan met het huisje waarin een dubbele stenen oliebak, waartoe tevens behoort de stenen 'voeting' van de molen glg. aan de Mieweytsloot naast de huizen aan het Westeind; koopsom is 135 gld.
(W. van der Hoeven, 23 jan. 2008)