Molen De Bonsem, Monnickendam

Monnickendam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Bonsem
modeltype
Onbekende windmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
08454
oude dbnr.
V8454
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Monnickendam
plaatsaanduiding
Kloosterdijk, aan het Stinkevuil
gemeente
Waterland, Noord-Holland
streek
Waterland
geo positie
X: 130696, Y: 497580
N: 52.46543, O: 5.02957

constructie

modeltype
Onbekende windmolen
krachtbron
wind
functie
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa ?
verdwenen
verbrand
geschiedenis
Volgens de eigen website van De Vriendschap werd de oorspronkelijke molen vermoedelijk rond 1629 gebouwd.
-----

Volgens de verpondingsregistersters van Monnickendam waren de eigenaars tussen 1734 en 1782 achtereenvolgens: Jacob Teerhuijs in compagnie, Claas Laakman en tenslotte Roelof de Leeuw (later Dirk de Leeuw).

In 1782 verviel de grond "aan 't landt" (oud-archief Monnickendam inv.nr. 280). De reden daarvoor blijkt uit inv.nr. 276 van hetzelfde archief: de molen was "afgebrantt 's nagts tusschen 23 en 24 may 1781"! Pas in 1786 (dus niet 1766) kwam hij weer in de verponding voor.

Bron: Waterlands Archief.
Dick Bunskoeke, 31 dec. 2008.

aanvullingen

trivia
De molen werd blijkens een artikel van L. Appel in het Jaarboek 2003 van de Vereniging Oud Monnickendam opgericht in of kort voor 1766. Uit een belastingboek van Monnickendam blijkt dat Albert van Wallendael voor het eerst op 5 februari 1766 verponding betaalde voor zijn zaagmolen aan de Kloosterdijk, toen De Bonsem geheten.
Op 20 december 1765 verkocht Krijn Maertensz. Louw de zeskante zaagmolen De Jonge Bouw in Ilpendam (Tenbruggencatenummer 07938) voor de som van ƒ 4000 aan de burgemeester van Monnickendam, Albertus van Wallendael. De naam van de molen hield verband met één van de vroegere eigenaren, Claes Bouw.
Het is zeer waarschijnlijk deze molen die in Monnickendam werd opgericht als zaagmolen De Bonsem/ De Vriendschap
Nico Jurgens, 27 februari 2006.

Pas in 1786 (dus niet 1766) kwam de na de brand van 1781 herbouwde zaagmolen weer in de verponding voor en moest er 10 gulden en 5 stuiver voor worden betaald.
Volgens mij was de voorganger van De Vriendschap niet afkomstig van Ilpendam, omdat hij in 1781 afbrandde en de grond in 1782 verviel aan "het land": het kadaster meldde daarom dat de ondergrond van de molen van de Domeinen was. Die kadastrale gegevens slaan duidelijk op deze molen.
De andere molen [De Noordstar? Red.] kwam wel degelijk uit Ilpendam en is dus waarschijnlijk verhuisd naar Pekela. Het lastige zit hem erin dat de eigenaren van beide molens enige tijd dezelfde waren en men de gegevens van de uit Ilpendam afkomstige molen op gezag van Appel koppelt aan de plaats van De Vriendschap. Beide molens stonden aan de noordzijde van de stad, dus dat maakt het nog moeilijker.
Op de plek van De Vriendschap stond in 1683 al een molen.
Dick Bunskoeke, 6 jan. 2009.