Molen Wijenbergse rosmolen, Oisterwijk

Oisterwijk, Noord-Brabant
v

korte karakteristiek

naam
Wijenbergse rosmolen
modeltype
rosmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
08122
oude dbnr.
V5732
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Oisterwijk
plaatsaanduiding
Wijenberg
gemeente
Oisterwijk, Noord-Brabant
streek
De Kempen
kadastrale aanduiding 1811-1832
Oisterwijk B (1) 178 Rogier van den Boer
geo positie
X: 142225, Y: 398985
N: 51.57964, O: 5.20290

constructie

modeltype
rosmolen
krachtbron
spierkracht
functie
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
geschiedenis
De tweede rosmolen heeft zich bevonden ter plaatse van de Weijenberg, oorspronkelijk een middeleeuwse omwaterde hoeve, later verbouwd en bekend geworden als hotel en uitspanning, en gelegen op de plaats op de plaats waar de Voorste Stroom de huidige Gemullehoekenweg kruist. Oisterwijk was in de middeleeuwen de hoofdplaats van het gelijknamige kwartier van de Meierij van 's Hertogenbosch en verkreeg omstreeks 1213 van de Brabantse hertog vrijheidsrechten. Deze aanzienlijke plaats bezat in die tijd dan ook meerdere belangrijke stenen gebouwen die omgracht waren. Behalve de Wijenberg vielen ook de kastelen Ter Borch en Durendaal in deze categorie.

In 1694 is er met betrekking tot de Weijenberg sprake van een "schuur waar de olymolen in staat", en later in 1767, wordt bij de verpachting van deze molen aan Geert van Sprong bepaald dat die met zijn eigen "haaren, buydels, beytels enz." moet werken.

Wanneer de molen is verdwenen is onbekend, maar in ieder geval weten we dat het Oisterwijkse st. Jorisgilde een schild uit 1820 gehad heeft, waarop onder meer een molenaar bij een rosmolen stond afgebeeld.

Ten slotte moet worden vermeld dat ook het drijfwerk in één van de gebouwen van de Heukelomse watermolen ooit door een paard in beweging kon worden gebracht

Bron: Stichting de Kerhovense molen Oisterwijk.
J.N.J. Vondeling.

aanvullingen

trivia
Rosmolens kwamen tot omstreeks de eerste wereldoorlog in vrijwel iedere plaats naast de water- en windmolens voor. Meestal waren zij ingericht voor het persen van olie uit oliehoudende zaden zoals lijnzaad, koolzaad en raapzaad, hiertoe werd het in zakjes gedaan en tussen houten wiggen geklemd. Omdat het persen plaats vond door middel van het aanslaan van deze wiggen, sprak men ook wel van slagmolens. In sommige gevallen werd er in rosmolens geen olie geslagen maar graan gemalen. Een combinatie van beide functies kwam niet zo vaak voor. Als een rosmolen korenmolen was, dan trof men hem nogal eens aan in de nabijheid van een wind- of watermolen en in handen van dezelfde eigenaar. Graan malen was immers de belangrijkste functie die door de eeuwen heen door water- en windmolens werd verricht. Een rosmolen erbij had dan het voordeel dat men ook in periode van windstilte en watergebrek kon malen.