Molen Vrijburgh, Gouda

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1664

>

verdwenen

1754

gesloopt

geschiedenis

Op 2 januari 1675 verhuurde de eigenaar van deze molen, Arien Augustynus van Bergen, zijn beukmolen voor zes jaar en voor een pacht van ƒ 150 per jaar aan zijn stadsgenoot Pontianus de Ridder. De huurder kreeg daarbij toestemming de molen als papiermolen te gebruiken, maar hij moest vier van de beukbakken met stampers laten staan en mocht alleen de vijfde bak naar zijn zin gebruiken en vermaken.

Uit een getuigenverklaring van 21 oktober 1675 blijkt dat op zaterdag 16 oktober daartevoren, des avonds tussen 9 en 10 uur, de pachter van de impost op de turf samen met enige getuigen had gezien, dat turf was afgeleverd aan de molen zonder dat daarvan aangifte was gedaan. Er volgde een huiszoeking, waarbij een partij turf werd aangetroffen, waarop de impost niet was voldaan. Volgens de getuigen stond de huurder van de molen bekend als "Pons in de handt" en werd de molen "Vrijburgh" genoemd, "door de menichvuldige frauden die volgens zeggen aldaer worden gepleecht".

Na afloop van de huurtermijn werd de papiermolen door de curator over de boedel van Arien Augustynus van Bergen voor ƒ 1080 verkocht aan Jacob Jansz. Gravesteijn. In de transportakte van 31 december 1680 wordt de molen omschreven als "een papiermolen eertijds geweest een beukmolen". Deze papiermolen zal toen weer als beukmolen zijn gebruikt.

De laatste eigenaar was Pieter Caasz. Block; in 1754 werd de beukmolen gesloopt.

Bron: Papiermolens deel 3, Voorn (supplement, molens in ZH).
Informatie van Henk van der Kaay, 15 september 2008.
-----

Op 6 november 1669 werd voor de erfpachtsom van 30 schelling een windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) voor een hennepkloppersmolen te Gouda, buiten de stad, aan de Ruijgewateringe, verstrekt aan Pons de Ridder.
Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).

Waarschijnlijk niet helemaal toevallig is deze windbrief 6 jaar eerder verstrekt dan het huurcontract uit 1675 dat eveneens voor de duur 6 jaar was. Het betreft natuurlijk dezelfde De Ridder. Verder duidt de plaatsbeschrijving ook op deze molen: de Ruijgewatering is de nu nog bestaande Waddinxveense wetering langs de Emmastraat.