Molen Korenmolen van Drogeham (1e), Drogeham/ Droegeham

Drogeham/ Droegeham, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
Korenmolen van Drogeham (1e)
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
07911
oude dbnr.
V7911
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 07911 Korenmolen van Drogeham (1e) (Drogeham/ Droegeham)
Fragment Atlas van Schotanus 1718, gem. Achtkarspelen

locatie

plaats
Drogeham/ Droegeham
plaatsaanduiding
O van de kerk
gemeente
Achtkarspelen, Fryslân
geo positie
X: 203373, Y: 579741
N: 53.20213, O: 6.11112

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
geschiedenis

De "wynmolen" van Drogeham ging in 1603 voor 900 goudgulden (met een toegift) over van Wigle Jochums op Jan Pieters en zijn vrouw Griet Lijckles.

Na de dood van Jan in 1620 werd voor zijn erfgenamen de boedel beschreven en ook het huis en de molen in Drogeham hoorden daarbij. Die werden nog datzelfde jaar overgedaan aan Joannes Jacobs en Cunera Clasen. Zij verkochten hun aandeel in de Zuidermolen in Harlingen en vestigde zich in Drogeham. Nadat Cunera overleed moest de boedel opnieuw worden opgemaakt (1625). Daarbij bleek dat de grond waar het huis op stond van de erven Reijt Reijts was en dat dat huis zou worden afgebroken.

De molenberg was gelegen op "pastorije gront". Jo(h)annes Jacobs kocht de andere rechthebbenden uit en bleef zo in het bezit van de molen c.a. Hij trouwde met Beijts, de dochter van Reijt Reijts en Antie Douwes. Het vreemde is dat hij in 1625 al als haar man voorkomt, terwijl het trouwboek van de kerk aangeeft dat hij pas in 1627 met haar trouwde!

Op de eerder genoemde saneringslijst van 1639 komt de molen van Drogeham ook voor. Deze had net als die in Buitenpost wel de benodigde belasting opgebracht, maar moest niettemin stil komen te staan.

Toch geven de kaarten van 1664 en 1688 hem gewoon aan: de molen bleef dus ook hier staan. Net als in Buitenpost zijn er in Drogeham ook weinig verkoopaktes van de molen te vinden. Dat is een teken dat hij in de familie bleef. Na het overlijden van Johan Jacobs hertrouwde Beijtske in 1654 met uit Leeuwarden afkomstige molenaarsknecht Jan Ruijrds en werd Reijd Joannis namens alle kinderen als curator aangesteld.

Zijn zuster Antje Jans (geb. 1637) trouwde als Attje Jans drie jaar later met Geert Roelofs en die was bij zijn overlijden in 1670 de molenaar van Drogeham. Hij zal het familiebedrijf dus hebben overgenomen, want in de beschrijving van zijn boedel bevonden zich seekere huisinge, schuire, lutkehuis, hovinge, bomen ende plantagie, mitsgaders de wintmuelen ende muelenbergh sodanigh deselve waeit ende draeit, met het backgereetschap daertoe ende aenbehorende.

Attie Jans hertrouwde al in 1671 met de knecht Evert Hendriks, die daarna als molenaar van Drogeham te boek staat. Op een bepaald moment is zijn stiefzoon Roelof Geerts de molen gaan bedienen en verhuisde Evert met zijn gezin naar Koten.

In 1694 kocht Roelof de molen, het huis en de bakkerij voor 2.800 goudgulden van zijn moeder Attie Jans, dan weduwe van Evert Hendricx en mede handelende voor haar kinderen Hendrick en Rijcktjen Everts. Roelof pachtte ingaande 20 februari 1702 seeker stuck heitlants gelegen op de Hamster zanden onder de clockslagh van de Drogeham om daer op te setten een wintmolen en verplaatste zijn molen niet lang daarna.

Ongeveer op de plek waar hij tot dan toe had gestaan werd in 1844 nog een "zandberg" aangegeven.

De nieuwe standplaats van de molen lag verder van de bebouwing, wat de windvang ten goede kwam. 

Informatie van Dick Bunskoeke, 25-06-2024

bronnen

Bronnen Tresoar Collectie doop-, trouw- en begraafboeken Nedergerecht Achtkarspelen inv.nrs. 53 fol. 380 (777)-384 (785), 55 fol. 1-7, 64 fol. 220vo-221, 73 blz. 316-317, 87 blz. 3 en blz. 624 Nedergerecht Harlingen inv.nr. 276 fol. 66. HCL Stadsarchief inv.nr. 3320 fol. 115vo. Overige S.J. van der Molen, "Het gemaal in Friesland." in: De Vrije Fries 52 (1955), 93-106

Informatie van Dick Bunskoeke, 25-06-2024

aanvullingen

wetenswaardigheden

Dat de molen later nog op kaarten werd aangegeven komt doordat de in 1718 uitgegeven kaart van Schotanus/Halma gebaseerd was op de situatie van 1688 (zie de cartouche). De kaart van Ottens (1739) is weer een navolging van Schotanus/Halma en geeft vrijwel nooit de actuele situatie weer. Uit de aangehaalde archiefstukken is duidelijk dat de molen al in 1702 verhuisde naar zijn latere plaats.

Informatie van Dick Bunskoeke, 25-06-2024

trivia

De molen staat aangegeven op de Schotanus-kaart van 1718.

Jaartallen: archief Bunskoeke.