Molen (volmolen), Heerenveen/ It Hearrenfean

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1649

verdwenen

1721

geschiedenis

In 1649 wordt vermeld dat kort daarvoor een volmolen was verrezen ten westen van de Dracht. Wellicht dat de al eerder verrezen volmolen van Benedenknijpe (Tenbruggencatenummer 07865) als voorbeeld had gediend.

Eind februari 1650 verkochten Ebe Wijtses en zijn vrouw Aucke Douwes voor 800 Carolusguldens een kwart van de molen aan Jencke Aebes en zijn vrouw Antie Ottes. De molen was toen pas gebouwd en er moest een eeuwige grondpacht van 6 Car.gld. betaald worden aan de commandeur van Oudeschoot.

Waarschijnlijk had Jencke of Jentje A(e)bes de rest van de molen al eerder in bezit, want na zijn faillissement verkochten zijn crediteurs de hele "schonen volmoelen" in januari 1656 voor 776 goudgulden (= 1086 Car.gld.) aan Peter Jelles.

Op de Schotanuskaart van 1664 staat de molen aangegeven, de zuidelijkste van de twee in het Schoterlandse deel van Heerenveen, want hij stond "op t'uijteijnde" van de Dracht. In april 1667 kocht Jan Eijlof, meester chirurgijn te Heerenveen, de "wint/voll molen" voor 249 goudgulden van Pyter Jelles te Irnsum.

Op 26 juni 1708 tekenden Anne Jelmers, meestervuller, en zijn vrouw Jorich Hessels een schuldbekentenis voor ƒ 150 aan Inne Teeckes, meester timmerman. Dit bedrag was gebruikt voor "genootene houtwaaren tot opbouwinghe [herstel] van onse volmoolen staande op 't einde van de Draght aan de westkant van de wegh alhier op het Heerenveen".

In de reëelcohieren van Schoterland komt van 1716 tot en met 1721 Anne Jelmers voor met een "klein volmolentie". Aangezien het bijbehorende huisje vanaf 1722 alleen wordt genoemd, moet de molen zijn verdwenen in 1721, na een bestaan van ongeveer driekwart eeuw.

Waarschijnlijk in 1711 kwam er in de buurt de houtzaagmolen De Fortuyn te staan (Tenbruggencatenummer 03279 b).

Bronnen:
- "Ook Heerenveen had een volmolen", artikel door Dick Bunskoeke in De Utskoat nr. 30, juni 1983.
- "De sfeer van weleer. Over molens in Heerenveen", drs. D.M. Bunskoeke, 1991. Uitgave: St. Molen Welgelegen. Verzameling H. van der Kaay.
- "Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900", art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
- "Een belofte nagekomen", art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 44, dec. 1986.