Molen Grutmolen achter Sint Janspoortmuur, Arnhem

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1823

verdwenen

na 1862

gesloopt

geschiedenis

Binnen de stad Arnhem hebben vier grutmolens gestaan. Alle molens werkten met een paard en hadden twee koppel stenen, waarschijnlijk een koppel maalstenen en een koppel breekstenen.

Opregte Haarlemse courant, 19 april 1823

De Notaris Mr. JACOB NYHOFF, q.q.., zal op den 24 April 1823, des morgens ten 10 uren en volgende dagen, op de Sint Agnieten Molen, buiten de St. Janspoort, te Arnhem, publiek veilen en verkoopen*
1°. De navolgende geheel nieuwe en ongebruikte MOLENSTEENEN, staande allen te Arnhem' aan den Rijnstroom, zeer bekwaam ter vervoering, als: 4 volle ZEVENTIENDERS , 3 ZEVENTIENDERSJUFFFERS, 1 volle ZESTIENDER, 2volle VIJFTIENDERS, 2 volle VEERTIENDERS, 5 WOLVEN en 4 dikke QUERENS.
2°. Vosbles driejarige, 1 Vosbles-tweejarig en 3 TREKPAARDEN
3°. 8 differente MELKKOEIJEN, 4 tweejarige MALEN en 4 RUNDEREN
4°. Een EZEL met deszelfs Getuig, Juk en geheel nieuwe Vaten.
5°. Eene genoegzaam nieuwe KIEREBOE, voor zes Personen, een Fransche CHAIS, een KOETSKAR twee lange KARREN, een MOLENKAR, drie WIP- en STORT-KARREN. En eindelijk
6°. Eene aanzienelijke partij KAR- en WAGEN-TUIGEN, RIJ-ZADELS, HOOFDSTELLFN STAL-, MELK-, BOUW- en DEEL-GEREEDSCHAPPEN, waaronder 2 PLOEGEN en 3 EEGDEN 'benevens' eene aanzienelijke kwantiteit HAVER, HOOI en STROO, enz. enz. '
De Goederen zijn, gedurende drie dagen voor den Verkoopdag, ter voorschreven plaatse voor een iegelijk te zien.

Achter Sint Janspoortmuur stond reeds vóór 1832 deze grutmolen, hij behoorde toe aan marktmeester Jacobus Derksen. Hij verpachtte zijn molen aan grutter Jan Willem Brandts. In 1840 nam Arnold Mos het bedrijf over, enkele jaren later gevolgd door de winkelier Adriaan Martinus Smits.

De molen werd gerenoveerd, en toen exploiteerde nog steeds dezelfde pachter Brandts de grootste Arnhemse rosgrutmolen, met een productie van 500 mud door een volwassen arbeider en een jongen.

Rond 1862 verkocht de weduwe Catharina Elisabeth van Koppenhagen de molen aan de bakker Evert Albers, die de molen opdoekte. De pachter is waarschijnlijk naar de Rijnstraat gegaan.

Bronnen:
- mw. Scholten - Ballast, Vrienden van de Geldersche Molen.
- Arnhemse molens en hun geschiedenis, Dr. G.G. Janssen, 1999.
Verzameling H. van der Kaay.