Molen Korenmolen van Lioessens (1e), Lioessens/ Ljussens

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1511

verdwenen

1763

vernieuwd

opvolger

Lioessens/ Ljussens (Korenmolen van Lioessens (2e))

geschiedenis

De "Aanbreng der Vijf Deelen" vermeldde in 1511 een molenaar in Lioessens.

De molen van Lioessens is één van de drie, die in de provinciale "naamlijsten van contra-rolleurs en opsigters een de moolens" van 1729 en 1796 voor Oostdongeradeel vermeld zijn. De oudste ons bekende eigenaar was Harmen Jacobs, die in het laatste decennium van de 17e eeuw de molen bemaalde. 

Zijn zoon Bartel Harmens vinden wij in het reëelkohier als zijn opvolger genoemd in 1718. Een jaar later maakte hij plaats voor zijn broer Jeppe. Diens zoon Jacob Jeppes volgde hem in 1760 op, echter niet als eigenaar maar als pachter van de molen, die na de dood van Jeppe Harmens in het bezit van Gerrit Lammerts was overgegaan.

Volgens een advertentie in de Leeuwarder Courant van 18 dec. 1776 zou de "Kostelyke wel ter Vly en Neringstaande Rog- en Pel Molen, den Jaare 1763 Nieuw gestigt", twee dagen later publiekelijk verkocht worden. De molen was voorzien van twee paar stenen, had een vlucht van ruim 66 voet, en was in gebruik geweest bij Jan Sipkes maar per "St. Petri en May aanstaande" vrij van huur.

Jan Jans nam in 1777 de pacht van Jacob over en hij zag kans om de molen in eigendom te krijgen. De vreugde is slechts van korte duur geweest, want reeds twee jaar na de verwerving van zijn bezit, moest hij het in 1782 afstaan aan Mr. Jouwert Witteveen. 

Uit de 19e eeuw kennen we slechts de namen van twee molenaars van Lioessens en wel Folkert Siebes de Boer en zijn zoon Justus Folkerts. Hun namen komen voor in het register van volkstelling van 1829. In 1822 leende De Boer geld met de molen als onderpand. Hierna zijn nog diverse leningen van De Boer bekend gebleven, van vele duizenden guldens waardoor hij in financiële problemen raakte. In 1832 verkocht hij het molenhuis, en erf, een stuk grasland en bouwland voor ƒ 1626,=. Van een aanklacht wegens ontduiken van de wetgeving op het Gemaal werd De Boer in 1831 "geabsoluteerd" wegens gebrek aan bewijs. 

 

 

 

bronnen

Bronnen: 
- Noord-Oost-Friese korenmolens en hun molenaars, W.T. Keune, 1970. 
- Een molenkroniekje van Friesland, ca. 1500-1600, artikel door D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 24, dec. 1981. 
-Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985. 
- Uit de knipseldoos nr. 44, art. door Popke Timmermans in De Utskoat nr. 85, maart 1997.