Molen De Windhond (voorganger), Soest

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1474

verdwenen

1737

gesloopt

opvolger

Soest (De Windhond)

geschiedenis

Deze houten standerdmolen moet nog een of meerdere voorgangers hebben gehad, want een perceel naast de molenwerf wordt al in 1403 aangeduid als `het Molenstuk´. Mogelijk stond er zelfs al voor 1376 een molen.

1474: In 1474 verleende bisschop David van Bourgondië toestemming aan Claes Albertszoen en zijn erfgenamen om een windmolen te bouwen op de Soester Eng en daarmee te malen, dit tegen een jaarlijkse betaling van drie lood fijn zilver voor het recht op de wind. 

03-11-1632: *Gerrit Aelbertsz Varecamp, geb. ~ 1590, overl. op 5-2-1660 te Soest, zn. van Aelbert Gerrits Varecamp. Kocht op 3-11-1632 de Korenmolen op de Soester Eng. Tr. Aeltgen Jacobs Wackers.
Artikel uit "De Prins", 5 mei 1923.

1583: Als (gedeeltelijke) eigenaren/ molenaars worden ondermeer genoemd Rutger Hermans, Herman molenaar (zijn zoon?), Harmen Rutgers (dezelfde?), Gijsbert Rutgers, Hubert Meyns Hilhorst en Hendrik Gerrits, die de molen met erf in 1583 kocht voor 1550 Carolus guldens. 

06-1585: De laatste voldeed kennelijk niet aan het in juni 1585 gegeven bevel om de molenspil naar Amersfoort te brengen, om zodoende het gebied onaantrekkelijker te maken voor vreemde troepen. De straf voor het verzuim was het onklaar maken van de molen, inderdaad zijn enkele gebroken, maar niet versleten, molenstenen nabij de plaats van De Windhond gevonden. 

17-09-1575 / 11-08-1614: testament Schaey, Jan Roeterzn. (wonende te Soest) Stuck; - land op de Enghe bij de molen; - Schalbrynck met de maat daaraan behorende, strekkende van de  brynck tot aan die weerden (belend de erven Alidt Gijsberts d'Beerendr. en de erven Joost Harmans of het land dat zaliger Peter Hubertzn. placht te begruiken).

20-07-1592 / 16-11-1627:  testament Gerbrantszn., Matheus (wonend aan de Molm (of Melm) onder het gerecht van Soest) Hij wil dat het goed op de molen van Gerbrant Matheus altijd zal blijven op de oudste zoon voor de dochter en als hij dat wil geldt hetzelfde voor de molen die wordt gebruikt door Gijsbert Henricx.

1632: In 1632 kwam de molen in handen van molenaarsknecht Gerrit Alberts Varekamp. Deze zal verwant zijn aan de latere eigenaars van de Zandvoortsche Molen in Baarn (Tenbruggencatenummer 11360). 

1643: Blijkens een ordonnantie van de Staten van Utrecht telde Soest in 1643 één windmolen, waar de inwoners van Soest, het Soesterveen en de Birkt verplicht hun graan moesten laten malen. Dit zal zonder twijfel de molen op de Eng zijn geweest. 

1682: De molen werd in 1682 door de gemalin van Stadhouder Willem III beklommen. 
Hans van der Well, 31 maart 2007.

30-01-1721:  Varecamp, Volcquen Willemse verhuur: De weduwe, Jannitje Beerents, wonend te Soest, en Willem Volcquense Varecamp, zoon en mede-erfgenaam, verhuren aan Gerrit Volquense Varecamp, huis, hofen hofstede met de molen op de hofstede met al'tgeen tot de molen behorende, plus 400 roeden land, alles gelegen op de Soester Engh, voor 6 jaar, vanaf 1 november verleden jaar 1720, alle jaren voor 205 gulden. (de zonen tekenen hun naam als Varekamp)

1737: In 1737 liet molenaar Gerrit Volkertsz. Varekamp deze houten molen (of een opvolger daarvan) vervangen door een stenen stellingkorenmolen, die de naam De Windhond kreeg. 
Hans Lägers, 1 sept 2005.

Bronnen ondermeer: 
- "De stad Rhenen", hoofdstuk "Molens", pag. 218 vtn., Prof. Dr. W. van Iterson, 1960. Verzameling H. van der Kaay. 
- "Eemnes en zijn molens", artikel door G.S. Koeman-Poel in Tussen Vecht en Eem 1976 afl. 4. Met dank aan H. van der Kaay.