Molen De Teylingen, Haarlem

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1494

verdwenen

circa 1572

verwoest

opvolger

Haarlem (De Oude Runmolen / De Muis)

geschiedenis

In 1494 was Claes Arys betrokken bij de verkoop van een kwart van deze molen voor ƒ 250. Pas bij de verkoop door Arys Luytgens aan Claes Jansz. en Arys Claesz. kwam in 1530 de naam "de molen Teylingen" ter sprake. Vanaf 1561 bezat Jan Claesz. Kaerl de hele molen.

Het is niet zeker of de molen in de nacht van 25 op 26 juli 1572 bij het Beleg van Haarlem werd verwoest, in ieder geval kwam hier daarna De Oude Runmolen te staan.

Bron:
"De molens aan het Spaarne", hoofdstuk in "De loop van het Spaarne", 1987, Historische Werkgroep Haerlem. Met dank aan H. van der Kaay.
-----

1513: Teijlingen staande buijten de Spaernewouderpoort aent Spaarne westzijde.
Bron: "Uithangteekens, Gevelsteenen en Molens te Haarlem van 1470-1668", A. van Damme, Oud-Haarlem 1909.
NB Er zal bedoeld zijn de oostzijde. Red.
-----

In de transportregisters van Haarlem is enkele malen sprake van de molen genoemd Teylingen.

Inv. 15, januari 1526:
Sijmon Bouwensz vercoept Cornelis Jacobsz Banning een molen, molenhuijs ende werff voert met alle zijn toebehoren genoemt teijlingen liggende en staende binnen de vrijheijt over Akendam opt spaerne, daer lenden aff zijn Frans Velserman aen de oest zijde, die spaerne an die westzijde, Luijt Arijsz, Nanninck Willemz ende Dijric Hugensz an die zuijtzijde ende Frans voirsz an die noirtzijde. Al vrij sonder huijr.

Inv. 16, 9 okt. 1526:
Cornelis Jacobsz Banninck vercoept Evert Jansz molenaer de helft van een molen, molenhuijs en molenwerf leggende en staende over tspaern genoempt teijlingen [etc.].

Inv. 16, 9 sept. 1527:
Cornelis Banninck vercoept Louris Aelbrechtsz de helft van een molen, molenhuijs, molenwerf mit sijn toebehoirten legende en staende over die spaerne mit sijn toebehoirten [etc.].

Inv. 17, mei 1531:
Arijs Luijtgensz vercoept Claes Jansz ende Arij Claesz tzamen een molen, molenerff ende huijse mitsgaders toebehoren, liggende ende staende over die spaerne, genoemt Teijlingen, dair lenden off zijn die erfgenamen van Frans Velserman aende oost ende noert zijde, Dieric Hugensz an die zuijtzijde, die spaerne an die westzijde, al vrij sonder huijr
275 rijnsgulden, te betalen op 5 meije etc.

Cornelis Jacobsz Banning (Banninck) woonde in Haarlem en was vermoedelijk een zoon van Jacob Jansz Banning, die weer een zoon was van Jan Gerrits Banning, en behoorde zo tot een telg uit een oud Amsterdams regentengeslacht.
Jan Pieter Ouweltjes, 9 aug. 2023.