Molen Mobiele kettingmolen, Zwolle

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1700

circa

verdwenen

geschiedenis

Naast de rosmolens met een scheprad of een ton waren er ook nog kettingmolens. Een kettingmolenis een molen bestaande uit een cilindervormige buis waardoor een ketting zonder eind loopt met schijven of borden die in die buis passen (Encyclopedie). Zo'n molen werd meestal gebruikt bij tijdelijke werkzaamheden waar veel water verzet moest worden. Voorbeelden zijn o.a. de bouw van een sluis in het Zwarte Water bij Zwolle in 1701. Hier waren acht kettingmolens in bedrijf waarvoor niet minder dan 120 paarden nodig waren. Het gebruik van zoveel paarden wijst er dus op dat de acht molens dag en nacht in werking waren. Bij de aanleg van de vestingwerken in Doesburg zijn twee kettingmolens gebruikt die door 24 paarden werden aangedreven. Op een afbeelding uit 1741 van J. Smit, die zich in de bibliotheek van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in 's Hertogenbosch bevindt is te zien hoe twee paarden in een kettingmolen lopen om het water uit de overstroomde binnenstad van 's Hertogenbosch weg te malen.

Ontleend aan mw. Scholten-Ballast, vrienden van de Geldersche molen.
-----

Het Zwarte Water is een rivier, daar kan dus geen sluis in liggen. Vermoedelijk gaat het hier om de sluis in de Willemsvaart nabij de IJssel, daarop is de locatie gebaseerd.
Red.