Molen 1e Korenwindmolen Terneuzen, Terneuzen

Terneuzen, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
1e Korenwindmolen Terneuzen
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
07311
oude dbnr.
V3111
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Terneuzen
plaatsaanduiding
ten ZO van de voormalige Lieven Leijspolder, waar voorheen de Molendijk was.
gemeente
Terneuzen, Zeeland
plaats(en) voorheen
Triniteit
streek
Zeeuws-Vlaanderen (oost)
geo positie
X: 46768, Y: 372290
N: 51.32948, O: 3.83422

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
>
verdwenen
verwoest
geschiedenis
Op 14 mei 1339 gaf graaf Willem van Namen driekwart van zijn erfdeel in het poldertje Triniteit aan Maria van Artois, om hierop de kerk te stichten. 8 november 1339 werd de bisschoppelijke toestemming verleend tot het stichten van de kerk.
Later werden rond de kerk een aantal huizen gebouwd. Er zou ook een molen hebben gestaan in Triniteit.

In 1574 overspoelde de polder door oorlogs-inundaties, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, en verdween het gehucht.
De polder werd in 1612 herbedijkt. De begraafplaats werd na de bedijking weer terug in gebruik genomen, en was voor vele jaren de Terneuzense begraafplaats. Zij deed dienst tot 1850. In 1827 was de begraafplaats ongeveer 2500 vierkante ellen groot.

Het gehucht met kerk lag op de kruising Axelsestraat met de Frederik van Eedenstraat. In het verleden zijn er op deze locatie vele skeletten gevonden. Voor zover bekend zijn de fundamenten van kerk, hospitaal en molen nog nooit gevonden.

Bron: Heemk.Vereniging Terneuzen





aanvullingen

trivia
de coördinaten zijn bij benadering berekend, doordat het gebied drastisch is veranderd.

Wat meer uitleg. Triniteit was geen gehucht maar een echt kerkdorp dat groter en belangrijker was dan de paar huisjes die aan de monding van de Axelse haven stonden, het latere (Ter) Neuzen dat aanvankelijk geen eigen molen had. Het dorp lag in de Kerkpolder. Dat was een aanwas in de geul naar Axel. Het kerkhof en funderingen hebben we terug gevonden. Ten noorden daar van ligt nu de wijk Lievenspolder*, inderdaad genoemd naar Lieven Leijs en de door hem bedijkte polder. Terneuzen bestond nog niet in de middeleeuwen. Het kreeg pas enige betekenis in de 80-jarige oorlog. Ook toen was het nog niet meer dan een groot fort. Dat is nog herkenbaar aan het stratenpatroon en de hoogteverschillen in de huidige binnenstad. De voorloper van dat fort, de Moffenschans, lag niet voor niets bij de Molendijk, dus bij Triniteit.

Het kerkhof van Triniteit bleef in gebruik na het verdrinken van dit dorp. Na het ontstaan van de Otheense kreek verdronk het dorp dat als het ware was aangedijkt aan het eiland van Zaamslag. Terneuzen werd steeds belangrijker en Triniteit verloor steeds meer grondgebied en verdronk uiteindelijk vrijwel volledig. Het wat noordelijker en hoger gelegen (deel van het) kerkhof dat op een dijk lag (nu Axelsestraat) en de Molendijk met daarop de molen bleven behouden. Zo werden de molen en het kerkhof van Triniteit die van het in opkomst zijnde Terneuzen. Pas na de aanleg van de nieuwe vestingwerken (na de Belgische opstand 1830) verhuisde het kerkhof naar de Kerkhoflaan net buiten de nieuwe vestingwerken. Daar is het ook al weer lang verdwenen. Overigens werd in en om de NH kerk binnen de oude vesting ook begraven.

Binnen de huidige bebouwde kom van Terneuzen liggen ook de verdronken dorpen Othene (III in de gelijknamige wijk) en Hughersluis (had stadsrechten) waarvan het latere Driewegen de opvolger/het restant is. Bij een inventarisatie kwamen we destijds op ca. 40 verdronken en/of gedecimeerde dorpen en stadjes.
De meeste daarvan hadden ook een molen.

*De Lieven Leijspolder lag in werkelijkheid zuidelijker. Ongeveer waar nu de wijk van die naam ligt. Dorpen kwamen op andere plaatsen te liggen enz. De gehele infrastructuur en het kaartbeeld veranderden soms volledig.

Informatie van Frans Weemaes, 9 juni 2017