Molentje van Landgoed Eikenburg, Maliskamp

aanvullingen

wetenswaardigheden

De windvijzelmolen op landgoed Eikenburg Maliskamp

Dit artikel toont het belang aan van de toponymie, de taalkundige wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van plaatsnamen in de ruimste zin van het woord. Tijdens een groot aantal interviews vanaf 2002 met oude(re) Maliskampse mensen – meestal hadden ze een agrarische achtergrond – viel steeds de naam Molendreef. (Het tracé van deze dreef bestaat nog steeds.)
De naam Molendreef blijkt te verwijzen naar de windvijzelmolen die eens op de Kleine of Vinkelse Wetering op het landgoed Eikenburg in Maliskamp stond. Een van de informanten noemde deze molen ‘een skroefmeule’ (schroefmolen), een mooie omschrijving van dit type molen. De omschrijving met schroefmolen komen we al eerder tegen in een groot aardrijkskundig woordenboek van Nederland (1847) waarin men melding maakt van de ‘vijzel- of schroefwatermolen [nabij den straatweg van ’s Hertogenbosch naar Grave]’.
Na uitgebreid onderzoek is de conclusie dat de Eikenburgmolen slechts zo’n dertien jaar heeft bestaan.
Begin maart 1842 vraagt Frans van Meeuwen uit ’s-Hertogenbosch, eigenaar van het landgoed Eikenburg, een vergunning aan voor het oprichten van ‘een door wind gedreven vijzelmolen’ op Eikenburg. Het gemeentebestuur van Rosmalen stelt de grondeigenaren die belang hebben bij de oprichting van de molen op de hoogte van het verzoek van Van Meeuwen. Er komt een aantal bezwaren binnen van slechts een grondeigenaar. Al eind april 1842 wordt door de Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant vergunning verleend om de molen op te richten. In januari 1856 wordt de vijzelmolen genoemd in verband met de ‘afbraak’ van de molen. In januari 1857 is er weer sprake van de vijzelmolen als opnieuw de onderdelen van de afgebroken molen ten verkoop worden aangeboden, net als dat een jaar eerder gebeurde. Maar nu wordt de hele ‘afbraak’ wel verkocht.
De plaats waar de Maliskampse molen heeft gestaan is slechts bij benadering vast te stellen. Wellicht hadden de vermiste bijlagen uit de hierboven genoemde bron van begin maart 1842 hierover meer duidelijkheid kunnen verschaffen!

Informatie van en onderzoek door Wim Veekens

trivia

Dit molentje op geen enkele kaart aangetroffen.
-----

De coördinaten zijn gevonden. Bij het samenstellen van een fietstocht langs de molens van Rosmalen, kwam ik een plek tegen die achtkant bleek te zijn.
Frank de Jong, 17 april 2020.