Molen van Lieshout (2e), Lieshout

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1724 - 1771

geplaatst

verdwenen

1817

omgewaaid

afkomstig van

Lieshout (Molen van Lieshout (1e))

opvolger

Lieshout (Vogelenzang / Bettmolen)

eigendomshistorie

In 1724 stond de molen nog op de Molenheide.

In 1771 werd de molen verplaatst van de Molenheide naar 't Lankelaar. 

 Op 6 november 1775 pachtte Hendrik van den Boomen andermaal de molen van Lieshout, ingaand per 24 juni 1776. 

In 1781 werd Hendrik van den Boomen als molenaar opgevolgd door Geerling van Eerdt. In 1796 overleed Anna Bout, de vrouwe van Lieshout.

In 1802 liet de erfgenaam van Anna Bout de molen verpachten aan Nicolaas van Hout. 

Op 24 oktober 1805 verkochten de erfgenamen de molen aan Hendrik Ambrosius Francis Swinkels.

Nicolaas van Hout bleef tot 1807 de molenaar, Theodorus Folen nam de pacht over. 

geschiedenis

In 1724 stond de molen nog op de Molenheide. In 1771 liet Adriaan Bout (kleinzoon) de Nieuwe Luytelaarse Molendijk of Molenweg aanleggen, enige tijd voor 1771 werd dus de molen verplaatst van de Molenheide naar 't Lankelaar.

's Hertogenbossche Courant, 29 sept. 1772:
"Men is van meeninge op tyd en voorwaarden nader te melden, binnen de Baronie van Lieshout, publicq te Verpagten, de Wind-Korenmolen met Huys en Landeryen aldaar, en te Verkopen een aanzienlyke party opgaande Hout."

Op 6 november 1775 pachtte Hendrik van den Boomen andermaal de molen van Lieshout, ingaand per 24 juni 1776. De pacht liep acht jaar en kostte 500 gulden per jaar. Tevens moest jaarlijks 4 vaten rogge via de heer beschikbaar worden gesteld aan de armen van Lieshout, net zoals reeds bij de oude watermolen van toepassing was.

In juni 1776 had de molenaar Jan Baartmans in dienst als knecht en de 16-jarige Toontje Vlemmings als hulpje. Toen bleek er 's nachts ingebroken en gestolen te worden, en betrapten de knecht en het hulpje de Lieshoutse gebroeders Van de Ven. Zij werden gestraft met geseling en verbanning, Francis van de Ven werd later echter 18 jaar in een tuchthuis in Breda gezet op kosten van de gemeente Lieshout.

In 1781 werd Hendrik van den Boomen als molenaar opgevolgd door Geerling van Eerdt. Vanaf 1785 hoorde het molenhuis niet meer bij de pacht van de molen, en werd een aparte pachtboerderij.
In 1796 overleed Anna Bout, de vrouwe van Lieshout. Vanwege de Omwenteling werden in 1798 de heerlijke rechten en de molendwang afgeschaft en Anna kreeg dus geen opvolger meer. In 1802 liet de erfgenaam van Anna Bout de molen verpachten aan Nicolaas van Hout.

Op 24 oktober 1805 verkochten de erfgenamen de molen in het openbaar. Hendrik Ambrosius Francis Swinkels kocht voor ƒ 3300 "Den Koorn Wind Moolen staande binnen Lieshout met de Steenen van Elff Duijm en met alle desselfs privilegiën Gerechtigheid en Veredere ap- en depentiën van dien." Tevens kreeg hij de oude verplichting om elk jaar 40 vaten rogge ter beschikking van de armen van Lieshout te stellen.

Nicolaas van Hout bleef tot 1807 de molenaar, Theodorus Folen nam de pacht over. De jaarlijkse schenking van 40 vaten rogge werd in 1808 omgezet in een geldbedrag, een gulden per vat.

Tijdens een hevige storm woei in 1817 de standerdmolen om. Hendrik Swinkels liet op dezelfde plaats de nog bestaande stenen molen bouwen, en deze kwam in 1819 in bedrijf. De jaarlijkse schenking van 40 gulden voor de armen werd pas in 1903 afgekocht.
NB De uitgave "de Brabantse Molens" door S.H.A.M. Zoetmulder e.a., gepubliceerd in 1974, bevat op historisch gebied nogal wat onjuistheden.

Bronnen o.a.:
- "Lieshout door de eeuwen heen" LVI, "De molen van Lieshout (5)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 163, maart 1986.
- "Lieshout door de eeuwen heen" LVII, "De molen van Lieshout (6)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 164, april 1986.
- "Lieshout door de eeuwen heen" LVIII, "De molen van Lieshout (7)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 165, mei 1986.
- "Lieshout door de eeuwen heen" LIX, "De molen van Lieshout (8)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 166, juni 1986.
- "Lieshout door de eeuwen heen" LXIII, "De molen van Lieshout (9)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 169, okt. 1986.

De bestaande stenen molen is in 1819 gebouwd ter vervanging van een in 1816 omgewaaide standerdmolen, en bevat als gevolg nogal wat onderdelen van die voorganger.
Bron: Nederlandse Molendatabase.