Deze achtkante met riet gedekte stellingmolen stond voor de slechting van de stadswallen in 1870 op het Bastion Leugenaar, waar nu de Leuvenaarstraat is.
Molenaar was J.H. Betz, overleden in 1878.
-----
Hier werd in 1695 een standerdmolen opgericht, door Van Vechelen.
Rond 1750 werd deze vervangen door een achtkante molen, mogelijk met gebruik van een Zaanse molen.
Van 1771 tot 1783 was Pieter Schouten van den Berg de eigenaar, na hem zijn weduwe. Zoon Dirk Schouten van den Berg beheerde de drie oliemolens van de familie (deze, Het Fortuin en De Rhee).
Eigenaar J.H. Betz overleed in 1859, in de Bredasche Courant van 3 juli 1859 werden goederen uit de nalatenschap aangeboden.
Volgens Ten Bruggencate heette de molen "de Vergulde Ploeg".
In de Noord-Brabantsche Courant van 26 maart 1879 werd de molen te koop aangeboden, mogelijk werd hij nog in 1879 afgebroken.
Bron: Water- en windoliemolens in West-Brabant, Ton Meesters 2014, Vereniging "De Westbrabantse Molens".
Deze oude molen had een middelbalk als lange spruit, iets dat in Noord-Brabant zeer zelden voorkomt. Ook de constructie van de stelling doet niet Brabants aan.
Rob Pols.
-----
De foto van ca. 1865-1870 toont de oliemolen van Mr. J.H. Betz, ook genoemd Olymolen De Ploeg, op het bastion Leugenaar. Rechts de oude Leuvenaarstraat.
Bron: Stadsarchief Breda, identificatienummer: 19670074.
17-04-1824: Bredasche courant
IN NAAM DES KONINGS. VERKOOPING.
Ter Rolle van Geregtelljke Uitwinning bij de Regt' bank van Bersten Aanleg, Zitting houdende te Breda, Van Een OLIJMOLEN, genaamd de Ploeg, met al het gaande en staande werk ab- en dependentien van dien, mitsgaders de HUIZINGE en GETIMMERTENS, HOF en ERVE, daar toe en aan behoorende, staande en gelegen op de Wal, op het Bolwerk genaamd Leugenaar, binnen de Stad Breda, hoofdplaats van het Arrondissement van dien naam, gemerkt Letter C, N°. 210, bewoond en bemalen wordende bij WILLEM ADRIAAN van GOOL. De voorschreven MOLEN, HUIZINGE, GETIMMERTENS, HOF en ERVE, is gearresteerd, ten verzoeke van JOHANNES DEKKERS, Mr. Smid, enzijne huisvrouw MARIA STOOPS, eerder Weduwe van JACOBUS SCHWIETERINGS, door haren genoemden man geadsisteerd en geautoriseerd, wonende te Breda, en zijnde behoorlijk geparenteerd; die tot hunnen Procureur hebben gesteld , en voor wien occuperen zal W. van den HAM, Procureur voor de voorschreven Regtbank en wonende te Breda, Wijk D, N°. 73, ten lasten van WILLEM ADRIAAN van GOOL, Oiij-Molenaar, wonende te Breda, mitsgaders ten lasten van Mr, ENGELBERT de MAN, Advocaat, mede wonende te Breda , als derde bezitter, voor zoo verre hij daaraan eigendom heeft en derde bezitter wezen mogt; bij Proces Verbaal van CORNELIS PIETER van GULICK, Deurwaarder bij welgemelde Regtbank, insgelijks te Breda woonachtig, in dato negenden April achttien honderd vier en twintig, den volgenden dag te Breda geregistreerd door den Ontvanger VAN HOOFF, en overgeschreven ten kantore van bewaring der Hijpotheken te Breda, den twaalfden, en ter Griffie der voorschrevene Regtbank, den veertienden derzelve maand April achttien honderd vier en twintig, van welk Proces-Verbaal van arrest, op den negenden April, kopie gelaten is aan den Heer Mr. JOHAN FRANS de ROIJ, Burgemeester der Std Breda, en aan den Heer GIJSBERTUS van den Enden, Griffier van het Vredegeregt van het Kanton Breda, die beiden het origineel hebben geviseerd.
De eerste afkondiging van de Memorie van Lasten, zal plaats hebben, ter Rolle voorgeschreven, op Maandag den vier en twintigsten Mei achttien honderd vier en twintig, des voormiddags ten tien ure.