Leydse courant, 31 augustus 1829
In het laatst der maand September of begin van October dezes jaars 1829, waarvan de preciese dag en plan nader bekend gemaakt zal worden, is men van meening publiek te veilen en te verkoopen: Twee kapitale en zeer beklante Hout-Zaag-Molens, zijnde de eene een Boven-kruijer, genaamd De Hooijbarg, en de andere een Paltrok, genaamd De Harder, met deszelfs Houtlootsen, Knechtshuizen en verder Getimmerten, benevens twee daarbij staande Woonhuizen, een Koetshuis, Stalling, Tuin en Erve, alles staande en gelegen aan de Marendijk en Haarlemmer Trekvaart nabij Leyden onder Oegstgeest.- Voorts een kapitale en zeer beklante Hout Zaag-Molen, genaamd De Vegter, met de daarbij staand modern getimmerd Woonhuis, Houtloodsen buiten de Zijle Poort der Stad Leyden onder Leyderdorp.- en eenige dagen daarna, zeer aanzienlijke partij gezaagd en ongezaagd hout.
Leidsche Courant, 5 september 1883:
"In den afgeloopen nacht, ongeveer 2 uur, woedde een hevig onweder, gevolgd door geweldige plasregens. Een zware bliksemstraal doorkniefde (sic) de lucht en sloeg in den houtzaagmolen van den heer Mulder, gelegen aan den Marendijk onder de gemeente Oegstgeest. In een oogwenk stond dit perceel in laaie vlam en brandde tot den grond af. De inmiddels aangerukte brandspuiten moesten zich voornamelijk bepalen tot het blusschen van de nog lang smeulende puinhopen."
Leidsch Dagblad, 6 september 1883:
"Tijdens het verschrikkelijke onweder, dat hedennacht boven onze gemeente en omstreken woedde, ontstond omstreeks kwart over tweëen brand in den windhoutzaagmolen van de gebroeders Mulder aan de Haarlemmertrekvaart voorbij den spoordijk, gemeente Oegstgeest. De vlammen, welke zelfs te Voorschoten zichtbaar waren, woedden weldra zoo geweldig dat aan blusschen door de twee spuiten der gemeente zelve en een van Leiderdorp niet te denken viel, waardoor deze zich hoofdzakelijk moesten bepalen tot het beschermen van de omliggende erven, welke het door de hitte en de in de lucht vliegende stukken vuur hard te verantwoorden hadden. De molen is tot den grond afgebrand en ook eene aanzienlijke hoeveelheid gezaagd en ongezaagd hout werd door het vernielend element verteerd. Alleen de steenen fondamenten zijn nog aanwezig. Naar we vernemen waren de eigenarens, doch laag, geassureerd.
Gelukkiger kwamen de gebroeders Noordman buiten de voormalige Wittepoort er af."
[Zie De Eendracht, Tenbruggencatenummer 01522 a.]
Bron: Jaarboek 1979 Rijnlandse Molenstichting. Met dank aan Henk van der Kaay.
De nog bestaande molen De Herder is herbouwd met onderdelen van de houtzaagmolen De Kat uit Amsterdam.
NB De kaartfragmenten zijn ingestuurd door Hans Roest.