Molen De Kopermolen / De Koperslager / De Kooper Volmolen, Zaandijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1637

verdwenen

circa 1680

1670 - 1680

geschiedenis

In de geschiedenis van deze molen zitten een aantal vraagtekens, die nog niet opgelost zijn. Zeer waarschijnlijk is de Kopermolen, door Boorsma foutief “de Kooger Volmolen” genoemd, gebouwd in 1637, maar het zou ook wat eerder kunnen zijn geweest. Op 12 december van dat jaar kreeg Aris Pietersz. van der Leij het windrecht verleend voor deze molen.
In een notariële akte uit 1649 wordt er een kwestie van vrije gang over een pad vastgelegd, er wordt dan gesproken over:”de Suydersloot van het Amsterdammer land om naar de volmolen, genaemt de Koperslager, te gaen”.
Alhoewel er hier duidelijk over een molen gepraat wordt die in het veld stond, bestaat er, naast de naam (het is sowieso al vreemd dat er twee molens met dezelfde naam op een steenworp afstand van elkaar stonden) een verband met de oliemolen “de Koperslager”, die omstreeks 1635 aan de Zaan werd gebouwd.
De windbrief van de Koperslager werd pas enkele jaren na de bouw uitgereikt. Op 24 september 1643 ontving Adriaen Gerritsz. van Someren uit Zaandijk dit document. De eerste Koperslager was gebouwd als enkelwerks oliemolen. Wel werden er in 1642 en 1644 diverse parten van de Koperslager verkocht, waarbij er wordt gesproken over “die ouwe volmolen”. Dit zou erop duiden dat de eerste Koperslager was ingericht als volmolen.
Het zou aannemelijk zijn dat de Kopermolen is afgebroken en verplaatst naar een erf aan de Zaan en daar is ingericht als oliemolen. De jaartallen spreken dit echter faliekant tegen, zodat het verband dat er tussen beide molens is, nog niet kan worden opgelost.
Op 7 maart 1669 kreeg Cornelis Willemsz. Tel van Dirck Adriaansz. de volmacht tot de verkoop van “een seecker volmolen, genaemt de Kooper molen”. Wat er na de verkoop met de molen is gebeurd blijft voorlopig onbekend. Hoogst waarschijnlijk is de molen kort daarna gesloopt.
Op 6 februari 1677 biedt Cornelis Adriaansz. van der Leij het volgende te koop aan:”een acker land, gelegen neffens ’t noordtendt van de Zaendyck, een kamp van de huysen. Zijnde ’t landt daerop de Kooper volmolen gestaen heeft, groot volgens ’t maetboeck 121 roeden”. De molen was toen dus reeds gesloopt. Twee jaar later zou er op zijn erf de papiermolen “de Hoop” worden opgericht.



Bronnen:
“De Papiermolens in Noord Holland” H.Voorn 1960 blz. 372
“Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz.169
“de Zaende” 6e jaargang 1951 blz. 106-107


informatie F.Rol