Molen Het Witte Schaap, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1711

verdwenen

1764

gesloopt

geschiedenis

Over de wagenschotzager Het Witte Schaap zijn niet veel gegevens voorhanden. De molen werd voor het eerst genoemd toen hij werd verzekerd in een assurantiecontract op 1 januari 1712. De molen stond toen op naam van Albert Jansz. Booker. Deze man zou zeer veel jaren werken met Het Witte Schaap.
Op 1 januari 1734 verzekerde Booker Het Witte Schaap in het zgn. Hondiuscontract. Dit contract werd op die dag opgericht voor en door eigenaren van houtzaagmolens in Zaandam. Bij de oprichting traden ruim 30 houtzagers toe tot dit contract. De verzekerde waarde van Het Witte Schaap bedroeg Fl.1100,-, de normale waarde voor een paltrok in die tijd. Nog in 1742 stond Albert Booker als eigenaar van de molen te boek. Later kwam de molen in bezit van zijn zoon Claas Albertsz. Booker.
In het midden van de achttiende eeuw ging het zeer slecht met de houtzagerij in de Zaanstreek. Doordat de Engelsen omstreeks 1740 zeer hoge invoerrechten gingen berekenen voor bewerkt hout, was het niet meer lonend om gezaagd hout naar Engeland te exporteren. Toen 12 jaar later ook nog eens een invoerverbod van gezaagd hout naar de Zuidelijke Nederlanden werd aangekondigd, betekende dit de doodsklap voor de wagenschotzagerij. De balkenzagerij wist zich naderhand te herstellen van deze klap. Binnen een tijdsbestek van 30 jaar verdwenen er meer dan 100 houtzaagmolens uit de Zaanstreek.
Het Witte Schaap behoorde tot de laatstgenoemde categorie. In 1764 verkocht Claas Booker de molen voor afbraak.

Bronnen:
“Duizend Zaanse molens” P.Boorsma 1968 blz. 117
“Zaanse molenbranden” R.Couwenhoven 2001 blz.18
“de Zaende” 3e jaargang 1948 blz. 338
F. Rol, Zaandijk