Molen De Rode Leeuw / De Zalm, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1696

verdwenen

1754

verbrand

geschiedenis

Het bouwjaar van De Rode Leeuw is niet gevonden. Wel trof Ron Couwenhoven de molen veel eerder aan dan dat Pieter Boorsma dat deed. Hij vond De Rode Leeuw in een transportakte, die was gedateerd op 27 november 1696. Op die dag verkocht eigenaar Pieter Willemsz. Backer de molen voor een bedrag van ƒ 1200 aan Dirck Hendriksz. Zalm. De laatstgenoemde zal ongetwijfeld verantwoordelijk zijn geweest voor de naamsverandering.
In 1708 stond De Rode Leeuw op naam van de zoon van Dirck Zalm, Hendrik Dirksz. Zalm. Op 17 mei van dat jaar werd de molen genoemd in zijn testament: "staande ende gelegen aan de Noordkant van de Valdeursloot, met het Oostend op de Nagouw". Uit dit testament blijkt dat Hendrik Zalm ook eigenaar was van de paltrok De Vos, die ook De Zalm werd genoemd. Deze molen stond achter de Bloemgracht in Zaandam-Oost.
Op 1 november 1711 liet Hendrik Zalm zijn molen tegen brand verzekeren in een op die dag opgericht assurantiecontract voor houtzaagmolens.
Hendrik Zalm werkte tot zijn dood in 1733 met de molen. Deze kwam hierna in bezit van zijn weduwe. Op haar naam werd de molen op 1 januari 1734 opgenomen in het zgn. Hondiuscontract. Dit brandcontract werd op die dag opgericht voor en door eigenaren van houtzaagmolens in Zaandam. Bij de oprichting traden ruim 30 houtzagers toe tot dit contract. De verzekerde waarde van De Rode Leeuw of De Zalm bedroeg ƒ 850, een vrij laag bedrag voor een paltrok in die tijd.
Op 1 juni 1752 deed de weduwe van Hendrik Zalm de molen over aan haar zoon Claas Zalm. Lang heeft Claas Zalm geen plezier van zijn molen gehad. Op 2 juni 1754 raakte De Rode Leeuw in brand en werd hij tot op de grond toe verwoest.

Bronnen:
“Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 116
“250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 55
“Zaanse molenbranden” R. Couwenhoven 2001 blz. 18
www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
“het Molenmagazine” nr.3 november 2002 R.Couwenhoven blz. 34
F. Rol, Zaandijk