Molen De Hondeman / De Sint Pieter (1e), Zaandam-Oost

Zaandam-Oost, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Hondeman / De Sint Pieter (1e)
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
pelmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06671 y
oude dbnr.
V6638
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Zaandam-Oost
plaatsaanduiding
In het veld, ongeveer tegenover de cacaofabriek van Gerkens, op het Kalf.
gemeente
Zaanstad, Noord-Holland
streek
Zaanstreek
geo positie
X: 116451, Y: 497455
N: 52.46349, O: 4.81998

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
als gerstpelmolen. Hij bezat twee pelstenen, twee harpen, een luierij en een waaierij.
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
geschiedenis
De gerstpelmolen De Sint Pieter of later De Hondeman werd gebouwd in 1677. De bouwheren van de molen waren Dirck Hendricksz. c.s. Op 18 juni van dat jaar ontvingen zij de windbrief voor hun nieuwe molen. Jaarlijks betaalden zij een bedrag van Fl. 3,00 voor het gebruik van de wind. Dit lage bedrag laat zien dat De Hondeman slechts een kleine pelmolen was.
Het is zeer aannemelijk dat de doopnaam van de molen De Sint Pieter was en dat De Hondeman een of andere bijnaam was. In ieder geval kreeg de molen zijn tweede naam al kort na de bouw, want toen eigenaar Claes Pietersz. Jisp de molen op 3 juni 1681 tegen brand verzekerde werd deze als volgt beschreven, “de Moole de Ste. Pieter alias Hondeman”. Toen er ongeveer 50 jaar later nog een pelmolen in het Oostzijderveld werd gebouwd die de naam De Sint Pieter droeg, zal de doopnaam van De Hondeman langzamerhand in onbruik zijn geraakt.
De nieuwe molen zou niet lang bestaan. Op 17 september 1694 raakte De Hondeman door onbekende oorzaak in brand en werd hij volledig in de as gelegd. Een en ander werd door de Koger olieslager Claes Arisz. Caescoper als volgt in zijn dagboek beschreven, “17 september is verbrandt ’s morgens omtrent 5 ure de pelmole genaemt de Hondeman of St. Pieter, staande over Saen in ’t velt. De wint suyd met tamelijke koelte. Hadde veel moeite de huijsen als meede de molen De Verdwaalde Boer te Houde.”
Daar de molen goed verzekerd was, werd er nog in hetzelfde jaar begonnen met de bouw van een nieuwe Hondeman.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz. 126
- “het Molenmagazine” Nr.13 februari 2006 R.Couwenhoven blz. 1-12
F. Rol, Zaandijk.

aanvullingen

trivia
Pelmolen “de Sint Pieter”, later “de Hondeman” genoemd, achtkante bovenkruier met schuur, te Zaandam-Oost in het veld ongeveer tegenover de cacaofabriek van Gerkens op het Kalf. Bouwjaar 1677, verbrand in 1694.