Molen De Rietvink (run, 2e), Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1695

herbouwd

verdwenen

1797

afgebroken

verplaatst naar

Durgerdam (De Jacobus Marius)

voorganger

Zaandam-West (De Rietvink (run, 1e))

geschiedenis

De runmolen de Rietvink werd gebouwd in 1647.
De windbrief van deze molen werd op 20 januari 1648 uitgereikt aan Claes Dircksz., welke echter optrad als gemachtigde van Jacob Jacobsz. Voogt.
De Rietvink werd in een rederij gedreven en bezat dus meerdere eigenaren.
De molen was bij de oprichting verdeeld in 6 parten.
Die een behoorlijk grote waarde vertegenwoordigden.
Op 26 november 1648 werd door de Zaandijker Adriaan Pietersz. Olyslager één zesde part gekocht voor een bedrag van ƒ 3400.
Op 27 november 1694 brandt de molen af, direct na deze brand volgt herbouw. Door veelvuldige handel raakte de parten in de molen door de jaren heen meer en meer versnipperd. Zo werd op 6 juni 1697 door Floris Cornelisz. De Lange, één vierentachtigste part in de molen gekocht voor ƒ 107.
Het product dat in de molen werd gemalen was eikenschors.
Dit gebeurde door middel van platte stenen die waren voorzien van een groot kropgat. Mogelijk werd het schors eerst versnipperd in een kapperij.
Deze run of taan bevatte een zeer hoog percentage looizuur en werd gebruikt voor het looien van netten en zeilen.
In een grote ketel werd de run opgelost in water en gekookt, daarna werden het zeil of de netten hierin meegekookt.
De winterzeilen in de Zaanstreek (en elders natuurlijk ook) werden vroeger getaand waardoor zij in de winter beter bestand waren tegen de slechte weersinvloeden, door het tanen verkregen de zeilen hun bruine kleur.
Op 1 januari 1719 werd de rederij van de Rietvink beëindigd.
De aandelen waren door handel en vererving teveel versnipperd, waardoor het moeilijk werd om beslissingen te nemen, alle aandeelhouders moesten hierbij betrokken worden.
Naast de Rietvink behoorde ook de runmolen "de Hen" tot deze rederij.
Deze molen stond te Zaandam-oost.
Kort na de ontbinding van de oude rederij werd er een nieuwe opgericht die beide molens bevatte. Het aantal aandelen werd teruggebracht naar acht.
Alle acht stortten zij een bedrag van ƒ 2500 in de rederijkas, waardoor het eigen vermogen van de gehele onderneming ƒ 20.000 bedroeg.
In 1728 brandde "de Hen" af, zodat er een nieuwe rederij gevormd moest worden. Er werden nu tweeëndertig parten in de Rietvink verdeeld.
Op 30 april 1750 hield de nieuwe onderneming op te bestaan en werd de Rietvink voor ƒ 4000 verkocht aan Jan en Benedictus Blok en Hendrik Arentsz., beide kooplieden uit Amsterdam.
Tot 1796 blijft de molen in bezit van deze families.
Op 11 januari van dat jaar verkocht de schoonzoon van Hendrik Arentsz. de helft van de Rietvink aan Willem Schimmelpenning, welke al in bezit was van het aandeel van de familie Blok. Schimmelpenning laat de molen veilen, maar deze werd opgehouden.
Op 4 oktober 1796 werd de Rietvink voor ƒ 2300 verkocht aan Maarten van Ommeren, W. Tadema en Cornelis Karseberg. In 1797 lieten zij de molen afbreken en verplaatsen naar Durgerdam, om daar schors te malen.

Bronnen:
- De windbrief nr. 97 1996 uitgave Ver. De Zaanse molen, Artikel R. Couwenhoven over de runmolens in de Zaanstreek.
- "Duizend Zaanse molens" P. Boorsma 1968 blz. 110
F.Rol