Molen De Vergulde Zon, Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1683

verdwenen

1742

gesloopt

geschiedenis

Het bouwjaar van de Vergulde Zon blijft voorlopig nog in het duister liggen. De molen wordt voor het eerst aangetroffen op 16 oktober 1683, wanneer hij door Willem Jansz. Sonnenwijzer tegen brand wordt verzekerd.
Nabij de Vergulde Zon stond nog een paltrok die de naam “de Zonnewijzer” droeg. Het is heel goed mogelijk dat deze beide molens werden gebouwd door deze Willem Sonnenwijzer of één van zijn voorvaders. Dit blijft echter gissen.
In het jaar 1726 werd de Vergulde Zon genoemd in de lijst welke werd opgesteld door 3 schaatsers. Over de Vergulde Zon vermeldden zij dat de molen het eigendom was van Jan Cardinaal en dat hij gebruikt werd voor het zagen van wagenschot. Ook de Vergulde Zon sneuvelde in het midden van de achttiende eeuw.
In het midden van de achttiende eeuw ging het zeer slecht met de houtzagerij in de Zaanstreek. Doordat de Engelsen omstreeks 1740 zeer hoge invoerrechten gingen berekenen voor bewerkt hout, was het niet meer lonend om gezaagd hout naar Engeland te exporteren. Toen 12 jaar later ook nog eens een invoerverbod van gezaagd hout naar de Zuidelijke Nederlanden werd aangekondigd, betekende dit de doodsklap voor de wagenschotzagerij. De balkenzagerij herstelde zich naderhand. Binnen een tijdsbestek van 30 jaar verdwenen er meer dan 100 houtzaagmolens uit de Zaanstreek, zo ook dus de Vergulde Zon.
Op 27 februari 1742 werd de molen geveild en voor slechts Fl.395,- gekocht door molensloper Lourens Hooglander. Korte tijd later was de molen uit het Zaanse landschap verdwenen.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz. 92-93
- www.duizendzaansemolens.nl R.Couwenhoven
F. Rol, Zaandijk.