Molen De Dolfijn (2e), Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1704

herbouwd

verdwenen

1819

1808 - 1819

voorganger

Zaandam-West (De Dolfijn (1e))

geschiedenis

De Dolfijn wordt voor het eerst genoemd op 23 februari 1679. Op die dag werd er een stuk land verkocht waarbij de molen als belending wordt genoemd. Het bouwjaar van de molen is evenwel nog niet gevonden. Op 22 mei 1683 werd er bij de molen een houtveiling gehouden. De molen was in die tijd eigendom van Cornelis Jansz. Dolphijn, die vermoedelijk de bouwheer van de molen was. Hieruit kan worden aangenomen dat de molen niet ver voor 1679 gebouwd is.
Op 18 december 1703 werd door Poulus Pietersz. Reck het volgende te koop aangeboden:”een houtsaagersmolen genaemt de Dolfijn, leggende omgewaijt, tot Westsaerdam. Moet afgebroken worden maar mag weer worden opgebout”. De restanten van de omgewaaide molen werden gekocht door Cornelis Poulusz. voor Fl.345,-. Hij liet de Dolfijn herstellen en verzekerde de molen voor brand op 11 januari 1707.
In 1726 stond deze molen op naam van Jan Claasz. Heijnis die ook een poos burgemeester van Westzaandam was. In 1742 was de molen nog steeds in zijn bezit.
In het jaar 1808 werd de molen voor Fl.1050,- verkocht aan Dirk Verheul. Wat er hierna met de molen gebeurde is niet bekend. Zeer waarschijnlijk is de molen kort hierna gesloopt. Tegen het einde van de Franse overheersing heerste er een zware crisis bij de Zaanse molens. Door schaarste van bepaalde grondstoffen stonden zeer veel molens stil en raakten soms in verval. Vooral de pelmolens en de snuifmolens kregen gevoelige klappen, maar ook zeer veel zaagmolens stonden stil. Na het verdwijnen van de Fransen ging het weer bergopwaarts met de Zaanse molens. Voor de Dolfijn was het echter te laat. Hij is in ieder geval voor 1819 gesloopt.

Willem Buys meldt in zijn boekje “De Windmolens aan de Zaanstreek” het volgende over de Dolfijn: ”Dolphijn. Paltrok, Westzijderveld. Van dezen molen viel een roed in het achterraam (schilpraam) 1795.”

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 77
- “250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 31
- “de Zaende” 2e jaargang 1947 blz. 333
- “De Windmolens aan de Zaanstreek” W. Buijs Pzn. 1918 blz. 39
F. Rol.