Molen De Knogh / De Dordtsche Maagd, Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1720

verdwenen

1746

gesloopt

geschiedenis

De balkenzager de Knogh werd gebouwd in 1720. Op 3 mei van dat jaar kreeg de Dordtenaar Anthony Knogh de windbrief voor deze molen uitgereikt. Op 12 juli 1721 liet Anthony Snoeck de molen tegen brand verzekeren in een assurantiecontract, de verzekerde waarde van de molen werd geschat op Fl.3000,-.
Op 28 augustus 1727 werd de molen door Snoeck geveild wat als volgt werd aangekondigd: “Een extra weldoortimmerde agtkante Zaagmolen genaamt de Dorde Maagt, wijt 30 voet, out 7 jaeren c.a. en ’t lant waer op de moolen staet groot 591 roeden, staende ende gelegen tot westzaendam in de molenbuurt, belent ten suijden de veersloot…….deselve moolen staat jaerlijkx in de wint op 12 gulden en dat op de naam van de molen de Snoeck volgens de wintbrieff daerbij deselve staet ook in een brantcontract op 3000,- gl.” De molen werd echter niet verkocht. Vermoedelijk verkocht Snoeck de molen later uit de hand.
In 1738 stond de Knogh op naam van Cornelis Coningh, hij liet de molen op 19 november van dat jaar opnemen bij een assurantiecontract. Veel meer gegevens zijn er over deze molen niet voorhanden.
Ook de Knogh overleefde de crisis in de houtzagerij niet. In het midden van de achttiende eeuw ging het zeer slecht met de houtzagerij in de Zaanstreek. Doordat de Engelsen omstreeks 1740 zeer hoge invoerrechten gingen berekenen voor bewerkt hout, was het niet meer lonend om gezaagd hout naar Engeland te exporteren. Toen 12 jaar later ook nog eens een invoerverbod van gezaagd hout naar de Zuidelijke Nederlanden werd aangekondigd, betekende dit de doodsklap voor de wagenschotzagerij. De balkenzagerij wist zich naderhand te herstellen van de klap. Binnen een tijdsbestek van 30 jaar verdwenen er meer dan 100 houtzaagmolens uit de Zaanstreek, ook de Knogh was hierbij.
In het jaar 1746 verdween de molen uit het Westzijderveld.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz. 97-98
- “Zaanse Windmolens” P.Boorsma 1939 blz. 138-139
-----

Vermoedelijk waren de oude geschriften moeilijk te lezen, later bleek dat Anthony Knogh, Anthony Snoeck heette, beide namen lijken nogal op elkaar, zodat men kan uitgaan van een leesfout. Anthony Snoeck noemde de molen naar zijn familienaam, de bijnaam van de molen zal iets te maken hebben gehad met het feit dat Snoeck uit Dordrecht kwam.

In 1100 Zaanse Molens - blz 59 / 60 - staat als bijnaam Knogh - naar de 1e eigenaar Anthony Knogh uit Dordrecht. De naam Snoek is onbekend.