Molen De Reiziger / De Reizenaar, Zaandam-West

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1714

verdwenen

na 1731

geschiedenis

Over deze molen zijn slechts weinig gegevens bekend. Hij werd volgens Boorsma alleen in de veilingboeken genoemd. Op 30 januari 1715 werd het volgende te koop aangeboden: “een sterk geboude greene balcksagers molen genaemt de Rijziger, staende tot Westaendam tussen de gouw en de Wateringh.” De molen was het eigendom van Dirk en Jacob Ouwerijck, zij verkochten de molen voor ƒ 3150 aan Jan Blaeu.

Op 21 januari 1727 werd de molen nogmaals genoemd. Toen verkocht Dirk en Jacob Ouwerijck “een seker opstal genaamt de Peerdemolen staande aan de Hogendijk bij de molen De Reijsenaar.”

In het nieuwe Westzaandamse verpondingsregister van 1731 staat Claes Cornelisz Vrouwes vermeld als eigenaar, hij moest ƒ 10,45 onroerendgoedbelasting betalen.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 87.
- "1100 Zaanse Molens", Ron Couwenhoven 2015, blz. 39.
-----

Er stonden twee zaagmolens De Reiziger in deze hoek van Westzaandam/Westzaan (dbnrs. 3360 en 3479). Het moeten verschillende molens zijn geweest, omdat in de windbrief van 24 februari 1679 voor de hennepklopper De Reiziger in Westzaan een windpacht van ƒ 2 werd vastgelegd, terwijl in 1715 bij de verkoop van de zaagmolen De Reiziger een windpacht van ƒ 2,50 werd geregistreerd in de transportacte. Bovendien werd de molen toen verkocht voor ƒ 3100 en dat is een bedrag dat hennepkloppers nooit haalden.

Claes Cornelisz Vrouwes hoorde tot de familie Schoen (Pieter Schoen de verffabrikant met de Gekroonde Schoen). Dit was een koopmansgeslacht en die kooplieden hadden vaak belangen in meerdere molens als partenhouder.

Wel opmerkelijk is natuurlijk dat de molens kennelijk in dezelfde buurt stonden. Maar er zijn nog wel meer vragen die over deze molens nog niet zijn opgelost. Ik zou het dus voorlopig op twee verschillende molens houden. Temeer daar de windpachten nooit werden veranderd.
Ron Couwenhoven, 9 sept. 2018.