Molen De Rijzende Zon (3e), Wormerveer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1746

herbouwd

verdwenen

1885

verplaatst

verplaatst naar

Nieuw-Vennep (De Rijzende Zon)

voorganger

Wormerveer (De Rijzende Zon (2e))

geschiedenis

De Rijzende Zon werd in 1727 gebouwd voor Dirk Jansz. Blaauw uit Wormerveer, hij ontving voor deze molen de windbrief op 11 juli van dat jaar. Dirk Blaauw was in 1724 eigenaar geworden van de nabijgelegen papiermolen "de Oude Blauw", schijnbaar gingen de zaken zo goed, dat hij drie jaar later een compleet nieuwe molen kon oprichten.

Erg veel geluk met de Rijzende Zon had Dirk Blaauw niet, want op 24 juli 1731 brandde de molen tot op de grond toe af. De molen werd echter herbouwd. Dirk Blaauw liet de Rijzende Zon op 24 december 1733 verzekeren in het papiermakerscontract voor een bedrag van ƒ 6000.

Op 3 maart 1746 was het weer raak, andermaal verbrandde de molen en het papiermakerscontract keerde de ƒ 6000 uit.

Dirk Blaauw liet de molen weer herbouwen en verzekerde de Rijzende Zon opnieuw bij het PMC, nu echter voor ƒ 9000. Niet veel later kwam de molen onder beheer van de firma Blaauw & Briel, die werd geleid door een schoonzoon van Dirk Blaauw. Deze firma liet in 1781 de papiermolen "de IJver" bouwen en hield ook de twee Zaandijker papiermolens "de Herder" en "de Herderin" in bedrijf.

Op 22 februari 1822 ging de firma Blaauw en Briel voortaan de firma Erven Dirk Blaauw heten, omstreeks die tijd werden ook de twee Zaandijker papiermolens afgestoten. De Rijzende Zon was toen voor een bedrag van maar liefst ƒ 20.000 verzekerd bij het PMC. Met de papiermolens van de firma Erven Dirk Blaauw werd het papier geschept waarop in 1852 de eerste Nederlandse postzegels werden gedrukt. Dit speciale papier werd tot omstreeks 1864 geschept. Later gingen de papiermolens van Blaauw ook nog papier produceren voor bankbiljetten.

Toch kon de firma Blaauw niet opboksen tegen de modernisering van de papierproduktie. De IJver werd in 1873 voor sloop verkocht. De Oude Blauw verbrandde in 1879 en ten slotte werd de Rijzende Zon op 6 januari 1881 uitgeschreven bij het PMC. Het was toen definitief gedaan met de firma Erven Blaauw, waarvan de roots in het jaar 1724 lagen. De Rijzende Zon werd stilgezet en kwam niet meer in bedrijf. Tot 1885 is de molen blijven staan aan de Zuidersluissloot, in dat jaar werd de molen afgebroken en herbouwd in Nieuw-Vennep in de Haarlemmermeer om daar als meelmolen te gaan fungeren.

De molen bleef daar tot ongeveer 1930 in bedrijf, in 1935 werd het achtkant gesloopt op de stenen onderbouw na. Dit is tot op de dag van vandaag nog aanwezig.

In 1766 liet Dirk Jansz. Blauw op een stukje grond aan het Hennepad en de Zuidersluissloot, een twintigtal woningen bouwen, die gezamenlijk de naam "het Blaauwe Hof" kregen. De woningen waren bedoeld voor de arbeiders die werkzaam waren in de papiermolens van Dirk Blaauw.
In 1975 werden er 10 woningen gesloopt en 10 woningen gerestaureerd. Deze 10 woningen staan nog steeds aan het Hennepad en vormen een herinnering aan het bedrijf van Dirk Jansz. Blaauw.

Bronnen:
- "Duizend Zaanse molens" P. Boorsma 1968.
- "Zaanse windmolens" P. Boorsma 1939.
- De windbrief nr. 92 uitg. van Ver. De Zaansche Molen.
Informatie van F. Rol.