Molen De Oude Blauw (2e)/ De Oude Romp, Wormerveer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1638 - 1645

geplaatst

verdwenen

1879

verbrand

afkomstig van

Wormerveer (De Oude Blauw (1e))

geschiedenis

De Oude Blauw behoort tot een van de oudere papiermolens in de Zaanstreek. De molen werd oorspronkelijk gebouwd aan de Zaan, ten noorden van de verdwenen zuidersluis. De windbrief van de Oude Blauw is gedateerd op 22 novenber 1621 en werd uitgereikt aan Dirck Gerritsz. Tussen 1638 en 1645 is de molen verplaatst naar de plaats aan de Zuidersluissloot in het veld van Wormerveer.

Over de vroege geschiedenis van de molen is niet veel opgeschreven. Op 20 februari 1698 wordt de molen genoemd bij de verkoop van een huis, "staende op Wormerveer daer de blauewe papiermolen aenstaet". Op 21 mei 1699 werd de molen door Garbrant Jansz. de Graeff verzekerd tegen brand. Niet lang daarna kkwam de molen in bezit van Dirk Cornelisz. Blaauw. Na diens overlijden in 1724 ging de molen over naar zijn kleinzoon Dirk Jansz. Blaauw uit Wormerveer.

Deze Dirk Blaauw laat zijn onderneming uitgroeien tot een der grotere op het gebied van papier binnen de Zaanstreek. In 1727 laat hij een nieuwe papiermolen bouwen, genaamd "de Rijzende Zon", verder koopt hij de papiermolens "de Herder" en "de Herderin" te Zaandijk. Later werd ook nog de papiermolen "de IJver" aan zijn bezit toegevoegd. Na zijn overlijden in 1782 gaan alle molens op in de firma de Erven Dirk Blauw. Omstreeks 1820 gaat het wat minder met de firma Blauw, hierdoor werden de beide Zaandijker papiermolens verkocht.

Op 20 november 1824 raakt de voddenschuur van de molen in brand, deze brand kon echter voortijdig geblust worden, hierdoor bleef de schade beperkt. Het papiermakerscontract keerde een bedrag van Fl.1462,- om de schade te herstellen.

Het einde voor de Oude Blauw kwam op 12 november 1879 's middags. Het stormde die dag uit het noordwesten, tijdens het inhalen van de zeilen, woei er een stellingdeur dicht waarachter een olielamp stond, hierdoor stond de molen direkt in brand. Door de zware noordwester wind is het blussen van de molen een haast onmogelijke opgave. De molen brandt dan ook in zijn geheel af. De brandweer kan wel de zuidelijker gelegen papiermolen "de Rijzende Zon" behouden, die telkens opnieuw brand vat. Door de zware wind werden de brandende lompen en vellen papier tot in Zaandijk gevonden. Het papiermakerscontract keerde een bedrag van maar liefst ƒ 20.000,= uit.

Twee jaar later bestaat de firma Erven Dirk Blauw niet meer.

Met de papiermolens van de firma Erven Dirk Blauw werd het papier geschept waarop de eerste Nederlandse postzegels en bankbiljetten werden gedrukt. In 1766 liet Dirk Jansz. Blauw op een stukje grond aan het Hennepad en de Zuidersluissloot, een twintigtal woningen bouwen, die gezamenlijk de naam "het Blaauwe Hof" kregen. De woningen waren bedoeld voor de arbeiders die werkzaam waren in de papiermolens van Dirk Blaauw. In 1975 zijn er 10 woningen gesloopt en 10 woningen gerestaureerd. Deze 10 woningen staan nog steeds aan het Hennepad en vormen een herinnering aan het bedrijf van Dirk Jansz. Blaauw.

Bron:
"Duizend Zaanse molens" P. Boorsma 1968
"Zaanse windmolens" P. Boorsma 1939
"Zaanse molenbranden" R. Couwenhoven 2001
"Encyclopedie van de Zaanstreek" 1991
de Windbrief nr.92 uitgave van Vereniging de Zaansche Molen.

Informatie van F. Rol.