Molen De Bok, Wormerveer

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1631

verdwenen

1863

gesloopt

geschiedenis

De Bok werd als oliemolen gebouwd te Wormerveer in 1631.
Zijn windbrief werd op 4 juni van dat jaar uitgereikt aan Jan Jansz. de Jongh.
Ook de Bok is een van de molens die in parten werd verdeeld, welke later in bezit kwamen van velen eigenaars.
In ieder geval heeft de familie de Jongh nog in 1699 een flink aandeel in de Bok. In het bovengenoemde jaar ,komt een deel van de molen in eigendom van Simon Nanningsz. en de broers Pieter en IJsbrant Lelij.
Deze familie was al eigenaar van de oliemolens "de Liefde", "de Kikkert" en "de Boerin". Op 21 mei 1699 werd de molen door bovengenoemde heren tegen brand verzekerd.
De lading van de molen werd verzekerd bij de oprichting van het olieslagerscontract op 17 juni 1727, door Pieter Lelij.
De molen zelf werd pas op 4 juni 1764 verzekerd bij het OC.
Tot 10 augustus 1803 blijft de Bok verzekerd bij het OC. Op 25 augustus 1804 komt de molen in bezit van Maarten Schouten & Comp., die de molen laat leegslopen en inrichten tot papiermolen.
De firma van Maarten Schouten zal later uitgroeien tot de bekende Wormer papierproducent Fa. van Gelder en Zn.
Op 5 september 1840 breekt er brand uit in de schuren van de molen, waarbij de droogschuur en het werkhuis volkomen verwoest werden. Het papiermakerscontract keerde ruim Fl. 11000,- uit waarna de schuren werden hersteld.
De Bok blijft zijn papier tot 1863 produceren.
In dat jaar laat van Gelder de molen onttakelen en leegslopen.
Deze lege doofpot werd op 20 augustus 1864 aan Jan Laan verkocht voor Fl. 2500,-.
Van Gelder wilde schijnbaar niet dat er met de Bok nog papier werd gemaakt, daarom heeft hij de molen leeg laten slopen.
Zodoende kreeg hij er geen concurrentie bij.
Jan Laan laat de overgebleven romp van de Bok slopen.
De schuren die net 24 jaar oud waren bleven bestaan en werden ingericht als werkhuis voor bejaarden en andere minder bedeelden.
Omstreeks 1880 werden deze schuren gesloopt.
Voordat men in Wormerveer van het Sluispad sprak, heette dit pad "het Bok z'n pad".

Bronnen:
- "Duizend Zaanse molens" P. Boorsma 1968, pag.174
- "250 Zaanse molens" R. Couwenhoven 2001
- www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- "Gedenkboek van het olieslagerscontract" 1912.
F. Rol.