Molen De Groene Haas, Westzaan

Westzaan, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Groene Haas
modeltype
Paltrokmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Ten Bruggencate-nr.
06662 i
oude dbnr.
V3280
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Westzaan
plaatsaanduiding
Aan en ten noorden van de dijksloot, ten westen van de weg.
gemeente
Zaanstad, Noord-Holland
streek
Zaanstreek

constructie

modeltype
Paltrokmolen
krachtbron
wind
functie
inrichting
als balkenzager
plaats kruiwerk
onderkruier
kruiwerk
onderkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis
Over de balkenzager De Groene Haas zijn maar weinig gegevens voorhanden. De molen werd voor het eerst op 13 maart 1692 genoemd. Op die dag schonk Aeght Jans, de weduwe van Pieter Dirksz. Blauw, 2/3 part van de zaagmolen De Groene Haas aan de Friesch Doopsgezinde Gemeente van Westzaan-Zuid. De waarde van dit aandeel bedroeg Fl.400,-. Echter nog dezelfde dag verkocht het kerkbestuur de aandelen weer door aan Marij Cornelis.
Later werd De Groene Haas het eigendom van de familie Boer.
Op 28 juli 1731 werd bij de Westzaner notaris Jongewaard een brandcontract opgericht. De molens die hierin werden verzekerd waren houtzaagmolens, zij stonden allen in de zuid van Westzaan en aan de westkant van de Zuiderwatering van Zaandam-West. De Groene Haas werd op die dag door Dirk Cornelisz. Boer bij dit assurantiecontract verzekerd.
In het midden van de achttiende eeuw ging het zeer slecht met de houtzagerij in de Zaanstreek. Doordat de Engelsen omstreeks 1740 zeer hoge invoerrechten gingen berekenen voor bewerkt hout, was het niet meer lonend om gezaagd hout naar Engeland te exporteren. Toen 12 jaar later ook nog eens een invoerverbod van gezaagd hout naar de Zuidelijke Nederlanden werd aangekondigd, betekende dit de doodsklap voor de wagenschotzagerij. De balkenzagerij wist zich naderhand te herstellen van de klap. Binnen een tijdsbestek van 30 jaar verdwenen er meer dan 100 houtzaagmolens uit de Zaanstreek. De Groene Haas sneuvelde tegen het einde van deze crisis. In 1763 werd de molen gesloopt.
De naam van de molen bleef echter nog lang bekend. Nog in 1803 werd verkocht: “het erf van de Groene Haas”.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 218
- www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- “Zaanse molenbranden” R. Couwenhoven 2001 blz. 14-18
F. Rol, Zaandijk.

aanvullingen

trivia
Balkenzager “de Groene Haas”, paltrok, te Westzaan aan en ten noorden van de dijksloot, ten westen van de weg. Bouwjaar onbekend, gesloopt in 1763.