Molen De Jonge Ruige Neel / De Jonge Ruig, Westzaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1668

verdwenen

1819

1810 - 1819

geschiedenis

Wanneer precies de ‘zus’ van De Oude Ruige Neel werd gebouwd is niet bekend. Het is in ieder geval aannemelijk dat dit na 1649 gebeurde, het bouwjaar van De Oude Ruige Neel.
De Jonge Ruige Neel werd voor het eerst genoemd op 11 juni 1668. Op die dag verkocht Aryan Simonsz. een kwart in de molen aan Claes Cornelisz. Twillingh, voor Fl.600,-. Op 8 mei 1670 werd er nogmaals een kwart aandeel in de molen verkocht, hiervoor werd Fl.792,- betaald. Veel meer vroege gegevens zijn er over deze molen niet voorhanden.
Op 23 januari 1720 werd er een stuk land verkocht, deze verkoop werd als volgt omschreven, “Een stuk land genaemt het Kalfvies Land tot westzaene regt agter de molen de oude ruijge neel daer de jonge ruijge neel op staende is. Huur van het erf 12 gld. per jaar.”
Op 14 juni 1727 werd in Zaandam-West de collectieve brandverzekering het Olieslagerscontract opgericht. In deze verzekering konden de in de oliemolens aanwezige goederen en handelswaren tegen brand worden verzekerd. De eigenaar van De Jonge Ruig Neel, Klaas Hendriksz. Groot, trad op die dag toe tot deze verzekering. Daarbij liet hij zijn andere molen, De Oude Ruige Neel, ook tegen brand verzekeren. De opstallen van de molen werden pas veel later bij het Olieslagerscontract verzekerd, nl. op 12 mei 1764.
In mei 1785 werden zowel De Jonge Ruige Neel als De Oude Ruige Neel gekocht door de Westzaanse burgemeester Willem Bruigom Tip. Deze burgemeester-koopman was reeds actief met de pelmolens Het Prinsenhof en De Jonge Dolfijn en de oliemolen De Appelboom. Hij werkte onder de firmanaam Relk & Tip. Voor de beide oliemolens betaalde Tip maar liefst een bedrag van Fl.24000,-. Dit duidde erop dat er naast de beide oliemolens, waarschijnlijk ook nog stukken land en ander onroerend goed werd gekocht. Verkoper van de beide oliemolens was Gerrit Visser.
Tijdens de Franse bezetting aan het einde van de achttiende en het begin van de negentiende eeuw, zat er een behoorlijke dip in de Zaanse industrie. Door het continentale stelsel van Napoleon, dat de handel met Engeland en andere overzeese gebieden verbood, stokte de aanvoer van grondstoffen. Vooral pelmolens en snuifmolens werden hier de dupe van, maar ook diverse houtzaagmolens en oliemolens stonden stil in deze periode. Ook de beide Ruige Neeltjes behoorden tot de slachtoffers.
Op 3 mei 1806 werd de brandverzekering voor de lading van De Jonge Ruige Neel geannuleerd. Dit hield in dat de molen stil stond en er geen handelswaar meer aanwezig was. De brandverzekering van de molen zelf werd kort na 1809 stopgezet. Niet lang daarna werd De Jonge Ruig gesloopt.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 226
- “Zaanse Windmolens” P. Boorsma 1939 blz. 148
- “Gedenkboek van het olieslagerscontract” 1912
- www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- “250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 114
F. Rol, Zaandijk.