Molen De Banning, Westzaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1729

verdwenen

1819

1809-1819 gesloopt

geschiedenis

Te Westzaan: aan en ten oosten van de Reef t.o. de Krabbelbuurt, Westzanen   d’Banningh D’wedue Jacob Banningh een snuijf toebacqs-mole staande tot Westzanen op den Reeff, en is beginne te male sulcx het eerste jaar vers: ’s jaars om vj. Fo. 168 verso. Blaffert Molens e.d. 1729

Volgens het Resolutieboek Westsaanen (1731-1810) 22 Maart 1731, De ambachtsheren van Westsaanen verlenen het recht Van de wind aan wed. Jacob Banning te Wzn. voor een snuiftabakmolen, staande te Wzn. op de Reef, tegen zes gulden pr jaar, ingegaan 14 Feb. 1730, Genaamd De Banning. Arch. Van Zaanland 8

De molen wordt  genoemd op 24 december 1733, wanneer eigenaar Dirk Jacobsz. Banning de molen tegen brand verzekerde in een assurantiecontract. De verzekerde waarde van De Banning bedroeg Fl.1000,-.Wel kan worden aangenomen dat de molen kort hiervoor werd opgericht en dat Dirk Banning de bouwheer van de molen was. 

Transp.reg.Wzn. 1738, Feb.6

Jacob Kruijt te Wzn. verklaart verkocht te hebben aan Claas IJp, een stuk land van 219 roeden gelegen achter de molen De Banningh, belend ten N. door Claas IJP en ten Z. door Claas Booij.

Op 3 januari 1739 werd in Zaandam-West bij notaris P.Leur het zogenaamde “Vorff- en snuyfcontract” opgericht. Deze collectieve brandverzekering werd speciaal, zoals zijn naam al doet vermoeden, opgericht voor eigenaren van snuifmolens, tabakstampers en verfmolens. 
Ook Dirk Banning trad toe tot deze verzekering met zijn molen, de verzekerde waarde van De Banning werd getaxeerd op Fl.1800,-.

1789, Jan.20, Makelaar Simon Jongewaard Junior presenteert Een Snuijff of Tabaksmolen genaamd de Banning (c.a.) in de Krabbelbuurt aan en beoosten den Reev. Kopers: Wm.Boon & Gerrit Louwen in blanco voor f 625,- 
Dirk Banning bleef tot zijn dood in 1771 met De Banning werken. De molen kwam toe aan zijn dochter Jannetje Banning en haar man Willem de Lange.

Op 12 februari 1789 verkocht Willem de Lange de molen voor Fl.1045,- aan de Westzaner burgemeester Cornelis Boon. Boon echter kocht de molen in opdracht van Cornelis Cornelisz. Tavenier, wiens snuifmolen De Kwikstaart kort daarvoor was afgebrand. Naast De Banning werkte Tavenier ook met de snuifmolen De Jonge Zwaluw. 
Cornelis Tavenier werkte niet lang met De Banning. Op 29 maart 1792 verkocht hij de molen voor Fl.2200,- aan de Amsterdammer Matteo Bertarelli. Deze van oorsprong zijnde Italiaan werkte reeds met de twee Nauernase snuifmolens De IJverige Rosina en De Papegaai. Hoelang Bertarelli met De Banning bleef werken is onbekend. In 1805 kocht Bertarelli de Nauernase runmolen De Valk en liet deze verbouwen tot snuifmolen. Het goed mogelijk dat hij hierna De Banning verkocht, die nogal afgelegen lag.
Wanneer de molen precies verdween is niet bekend. De Banning werd voor het laatst genoemd op 9 mei 1809 als belending bij een landverkoop.

De Banning (sn) teWzn getransporteerd op 18 Jan 1814 wegens veiling voor notaris Smid voor f 450. nieuwe eigenaar: Claas Tavenier, oude eigenaar: Joseph Anton Bertarelli

De molen is in ieder geval vóór 1819 gesloopt. 

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P.Boorsma 1968 blz. 229
- “van Kluft tot Weel” A.Sol 1989 blz. 12
- “Drie eeuwen verf” Mr. Dirk Vis 1943 blz. 66-67
- www.duizendzaansemolens.nl R.Couwenhoven
F. Rol, Zaandijk.