Molen Korenmolen van Callantsoog (1e), Callantsoog

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1416

verdwenen

circa 1570

verwoest

opvolger

Callantsoog (Korenmolen van Callantsoog (2e))

geschiedenis

De heren van Brederode waren sinds halverwege de 13e eeuw "Heer van heerlijkheid Het Oog" (Oghe, Oge, Callantsooge) en mochten daarom over het windrecht beschikken. Op 19 april 1416 maakte Walraven I, heer van Brederode, dan ook bekend dat de bewoners van het waddeneiland de opbrengst van hun windmolen mochten gebruiken tot onderhoud van hun kerk.

Uit de tekst valt niet op te maken dat het hier om een nieuwe korenmolen ging, er wordt gesuggereerd dat de bewoners voortaan de opbrengst van de reeds bestaande molen voor hun eigen kerk mochten gebruiken, vanwege bewezen trouwe diensten. Gezien het jaartal zal het een standerdmolen geweest zijn.

In 1509 had het eiland met zijn 150 huizen en 500 inwoners zwaar te lijden van een dijkdoorbraak, over het lot van de korenmolen wordt in het verslag uit 1514 niets vermeld. In het kohier van de tiende penning van 1561 wordt vermeld dat deze "broodtmolen" een "mientemolen" was, dat wil zeggen eigendom van en malend voor de gemeenschap.

Walraven II, heer van Brederode, verleende zijn onderdanen van 't Oige op 5 april 1520 het privilege, hun molens te mogen herbouwen/repareren ingeval zij verwoest of verouderd zouden zijn.

Bij een stormvloed in 1570 werd het eiland bijna geheel overstroomd, moesten de inwoners hun dorp (waar de molen stond) verlaten en zich terugtrekken op een hoogte genaamd de Jewel. De korenmolen wordt niet vermeld, maar waarschijnlijk is hij bij deze vloed verwoest.

Rond 1588 bouwden de bewoners van het Oog een nieuwe molen, zie verder de opvolger.

Bron:
"De korenmolen van Callantsoog" door dr. A.J. Kölker, artikel in "Molenpost" 1991, nr. 67. Met dank aan H. van der Kaay.