Molen De Kieft, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1697

verdwenen

1758

afgebroken en verplaatst

verplaatst naar

Alkmaar (De Kievit / De Kieft)

geschiedenis

Het bouwjaar van De Kieft is nog niet achterhaald. De vroegste gevonden vermelding dateert van 22 juli 1697, toen Olfert Jansz Louwe de molen verkocht aan Lucas Pietersz Kat. Hij betaalde ƒ 900 voor de paltrok, maar kreeg dat op een hypotheek van Olfert. De schuld was op 9 september 1706 volledig afbetaald. Dirck Louwe, een zoon van Olfert, legde op die dag op de secretarie van de Banne Oostzaan een verklaring af over de betaling.

Op 1 januari 1711 verzekerde eigenaar Pieter Luyckasz Kat de molen tegen brand.
Pieter Kat was in 1726 nog steeds eigenaar van de molen.

Op 1 januari 1734 werd De Kieft tegen brand verzekerd in het zgn. Hondiuscontract. Het contract werd op die dag opgericht voor en door eigenaren van houtzaagmolens in Zaandam. Bij de oprichting traden ruim 30 houtzagers toe tot dit contract. De verzekerde waarde van De Kieft bedroeg ƒ 800, een vrij laag bedrag voor een paltrok in die tijd. De molen werd verzekerd op naam van Symon Jogchemsz Kat, ongetwijfeld een familielid van de vorige eigenaar.

In het midden van de achttiende eeuw ging het zeer slecht met de houtzagerij in de Zaanstreek. Doordat de Engelsen omstreeks 1740 zeer hoge invoerrechten gingen berekenen voor bewerkt hout, was het niet meer lonend om gezaagd hout naar Engeland te exporteren. Toen 12 jaar later ook nog eens een invoerverbod van gezaagd hout naar de Zuidelijke Nederlanden werd aangekondigd, betekende dit de doodsklap voor de wagenschotzagerij. De balkenzagerij wist zich naderhand te herstellen van deze klap. Binnen een tijdsbestek van 30 jaar verdwenen er meer dan 100 houtzaagmolens uit de Zaanstreek.
De Kieft hoorde hierbij, in 1758 werd de molen afgebroken en verplaatst naar Alkmaar.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse molens” P. Boorsma 1968 blz. 116
- “250 Zaanse molens” R. Couwenhoven 2001 blz. 55
- “Zaanse molenbranden” R. Couwenhoven 2001 blz. 18
- “de Zaende” 3e jaargang 1948 blz. 223
- aanvullingen Ron Couwenhoven, 20 mei 2019 (verkoop 1697).