Molen Kniplaenspolder / Meeslouwerpolder, Stompwijk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1627

verdwenen

1854

opvolger

Stompwijk (Gecombineerde Huiszitter- en Meeslouwerpolder
Meerburgermolen)

geschiedenis

Kniplaans- of Meeslouwerpolder,

Stichting, gebied en opheffing

Over de geschiedenis van de Kniplaans- of Meeslouwerpolder is niet zo heel veel bekend. In het archief bevindt zich een boekje met afschriften van zeventiende-eeuwse stukken die iets meer vertellen over het ontstaan van de polder. Op 22 april 1611 stelden enkele ingelanden van het ambacht Stompwijk ten huize van de weduwe van Adriaan Gerrits van Rietbroek, secretaris van Voorschoten, een reglement op voor de bepoldering van hun landen ten oosten van de Vliet. Op 5 augustus 1611 verleenden dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland vergunning hiervoor.
In 1625 vatte een groep van tien ingelanden van het ambacht Stompwijk het plan op om vier bestaande poldertjes te combineren tot een polder. Ook de onderhavige polder zou hiervan deel uitmaken. Acht ingelanden tekenden echter bezwaar aan bij het hoogheemraadschap van Rijnland met de motivatie dat ze in 1611 al voldoende kosten hadden gemaakt om hun landen in een polder onder te brengen en niet nogmaals voor kosten wensten te worden geplaatst. Dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland bepaalden vervolgens dat de polder buiten de combinatie mocht blijven.
Op de overzichtskaart van Rijnland uit 1647 heeft de polder de naam Kniplaens polder. In de lijst van polders uit 1653, aanwezig in Rijnlands archief, wordt de polder Mees Louwerpolder genoemd. Zoals gebruikelijk komt de poldernaam in diverse varianten voor. De polder werd begrensd door de Vliet in het oosten, de Kniplaan (vroeger Gangweg geheten) in het zuiden, de Stompwijkse watering in het westen en de scheikade met de Campens- of Huiszitterpolder in het noorden.
In de polder werd, evenals in de naastgelegen Campens- of Huiszitterpolder, veel verveend en in de loop der jaren ontstonden er grote waterplassen. Per 1 januari 1848 werden beide polders samengevoegd tot de Gecombineerde Huiszitter- en Meeslouwerpolder. Er was toen al een speciale Commissie tot bedijking en droogmaking ingesteld die de droogmaking van de polders ter hand nam.

Bemaling

In het reglement van 22 april 1611 wordt gesproken over het stichten van een molen voor de polder. Deze zal worden gebouwd op een stuk land gelegen beneden de oude molenwerf en in eigendom toebehorend aan Cornelis Maartensen tegen een recognitie van dertig stuivers per jaar. De vermelding van een oude molenwerf laat zien dat er al voor de stichting van de polderbemaling plaatsvond. Op 7 april 1632 werd de molen vervangen door een nieuwe en grotere molen. De nieuwe molen moest net zo groot zijn als de molen van de Damhouderspolder. De molen waterde via een boezem af op de Vliet.

Molens

Landeigenaren van een stuk in het gebeid wat later de Kniplaans- of Meeslouwerpolder, bouwden in 1611 al een molen.
Toen in 1625 de polder groter werd moest er ook een grotere molen komen. En die werd in 7 april 1632 gebouwd. En zo te zien op de overzichtskaart van Rijnland van 1687 was dit een wip of kokermolen. Op de landkaart van de Schetskaart van de Huiszitterpolder en Kniplaanpolder uit 1813, zien we een stenen of achtkantige molen staan. De nieuwe molen werd gebouwd in 1786. Dat weten we omdat in 1786 de Campenspolder - Huiszitterspolder molen de Meeslouwerpolder tijdelijk bemaalde, toen deze moest worden vernieuwd.

Op de landkaard zien we dat de polder al flink was uitgebaggerd om nat veen te winnen. Waardoor meer dan de helft van de polder onder water staat.
En dat heeft gevolgen voor de toekomst van de polder. Lees hier meer over in de geschiedenis van de Gecombineerde Huiszitter- en Meeslouwerpolder.

Info: Rijnlands archief 2.4.8.1.2 Kniplaans- of Meeslouwerpolder
Polderkaart Rijnlands archief
Voor meer informatie zal men moeten gaan zoeken in het archief. Deze informatie komt van site van het Rijnlands archief.

N. Varkevisser
Maandag 28 september 2020

Tekst van de 4e afbeelding: A-1064 Schetskaart van de Huiszitterpolder en Kniplaanpolder met plassen en molens erop aangegeven, 1813
Huiszitter-polder en de kniplaen-polder. Voor de samenvoeging van de twee polders.

Opregte Haarlemsche Courant, 12 september 1854
OPENBARE VERKOOPING van eenen kompleten, achtkanten, met Riet gedekten SCHEPRAD WIND-WATERMOLEN, hebbende ruim 21 Ned. Ellen vlugt, met al het daarbij behoorend binnenwerk, zeer geschikt ter verplaatsing, staande in den Meeslouwen Polder, Gemeente Stompwijk, nabij de Leidsche Vliet, op Dingsdag den 19den September 1854, des middags ten 12 ure, in het Logement de Zwaan, te Leidschendam. Nadere informatien zijn te bekomen, ten Kantore van de Notarissen H. van ZEGWAARD, te Voorburg en T. C. ROERING , te Leidschendam.