Molen De Oranjeboom, Amsterdam

Amsterdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Oranjeboom
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06493 u
oude dbnr.
V4475
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 06493 u De Oranjeboom (Amsterdam)
Tekening (uitsnede) Cornelis Pronk, 1741 (zie Aanv.)

locatie

plaats
Amsterdam
plaatsaanduiding
aan de Mennonietensloot (omgeving Rijksmuseum)
gemeente
Amsterdam, Noord-Holland
streek
Amsterdam
kadastrale aanduiding 1811-1832
Amsterdam B (1) 331 Cornelis van der Kolff en Leendert van Leuren, molenaars
geo positie
X: 120736, Y: 485789
N: 52.35893, O: 4.88422

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebroken
geschiedenis

De molen was  afkomstig van het bolwerk Rijzenhoofd (van de Tweede Uitleg).

Kaart van de Mennonietensloot, gegraven in 1669, waarop acht molens ingetekend staan. Het molentype, de naam van de molen en de namen van de eigenaren zijn vermeld 

 (molen nr 3 van de 8, van links naar rechts gezien)

Volgens een akte gedateerd 5 april 1776 fungeerde Egbert Siddeboer toen als molenaar van deze molen.
Bron: Stadsarchief Amsterdam, toeg. 5075, inv. 16269, pag. 186.

Op 30 maart 1784 werd de boedelinventaris van Jacoba van Alphen, weduwe van Jan Lam en laatst weduwe van Jan Blonck, wonende aan deze molen, opgemaakt. Zij bezat een half aandeel in De Ruiter, en daarnaast een kwart aandeel in de molens De Kat, De Oranjeboom en De Geelvink.
Bron: Stadsarchief Amsterdam, toeg. 5075, inv. 16573, pag. 97 en volgende.
Arjen Lobach, 1 juli 2023.

De laatste huurder van De Oranjeboom was H.J. van den Bank.
In 1865 verkeerden roeden en as in een dusdanige toestand, dat ze gevaar opleverden voor de openbare veiligheid. Eigenaar Lourens van Bakel werd verplicht de gebroken roede te laten verwijderen, en de andere roede en de as te beveiligen. De molen werd vanaf 27 juli 1865 stilgezet.

De weduwe van Van Bakel, Catharina de Kruif, werd op 14 december 1874 aangezegd, dat ze binnen zes maanden het molenerf leeg moest opleveren in verband met de uitbreidingsplannen van de gemeente. Haar verzoek om uitstel werd afgewezen, maar op 4 augustus 1875 stond de molen er nog. Niet lang daarna werd hij toch gesloopt.

Bron o.a.: artikel van Mr. J.H. van den Hoek Ostende in "Molennieuws" nr. 54, 1971. Met dank aan H. van der Kaay.

aanvullingen

trivia

Aan het Mennonietenpad, dat liep van de Singelweg nabij het polderhuis westwaarts tot bijna aan de gemeente Nieuwer-Amstel bij het tegenwoordige Stedelijk Museum, en de daarbij gelegen Mennonieten sloot stonden eertijds zeven molens, drie koren- en vier houtzaagmolens. De gronden terzijde van het pad waren bijna geheel ingenomen door warmoezerijen.

Informatie over de foto van G. van den Bosch:
V.l.n.r. korenmolen "De Oranjeboom", paltrok "De Houthandel" en houtzager "De Jonge Visscher" aan de Mennonietensloot , opname voor 1873.

Bij de tekening van Cornelis Pronk: Rechts Mennonietensloot en links poldersloot. Molens "de Oranjeboom", "de Zwaan", en "de Jonge Visscher". Techniek: pen in grijs en bruin, penseel in kleur. Beeldbank Amsterdam, afb.best. 010097013285.