top

Molen De Omval, Amsterdam

Amsterdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Omval
modeltype
Paltrokmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
kaart
Toon de molen in Google Satelietweergave
 
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06492 y
oude dbnr.
V4456
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 06492 y De Omval (Amsterdam)
Foto:nn. collectie G. v.d. Bosch

locatie

plaats
Amsterdam
plaatsaanduiding
aan de Kwakerspoel
gemeente
Amsterdam, Noord-Holland
streek
Amsterdam
kadastrale aanduiding 1811-1832
Amsterdam C (5) 897 Pieter Craandijk, houtzager & koopman
geo positie
X: 119761, Y: 486850
N: 52.36840, O: 4.86980

constructie

modeltype
Paltrokmolen
krachtbron
wind
functie
plaats kruiwerk
onderkruier
kruiwerk
onderkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa
verdwenen
geschiedenis
Willem Tadicks (Tadix) Quands was van beroep houtzaagmolenaar (Buiten de Raampoort te Amsterdam). Geboren in 1653 te Amsterdam, gehuwd met Jannetje Pieters, ook uit Amsterdam. Op 2 mei 1684 kocht hij de helft van de houtzaagmolen De Omval incl. huisinghe loodsen en gereedschap, voor de som van 1412 gulden en 10 stuiver. Op 14 juli 1707 kocht hij de andere helft voor 800 gulden. Willem Tadicks (Tadix) overleed 16 april 1711 in Amsterdam, ongeveer 58 jaar oud.
C. van den Berg, 22 maart 2007.
-----

Jan Loosjes maakte op 23 jan. 1736 zijn testament op bij notaris Van Eijbergen en was toen molenaar op den Omval.
Bron: JAN VAN EIJBERGEN ARENTZ. 1728-1744 - 1 - Beginner - 9624 - (1736-1736) - KLAM08215000044 - KLAM08215000045.
Egbert Buning Sr., 8 nov. 2022.
-----

In het testament van Jan Otten van der Woude, opgemaakt 12 december 1760, wordt "Jan Looijens aan de Moolen den Omval" genoemd als taxateur of als executeur.
Bron: Stadsarchief Amsterdam.
Arjen Lobach, 5 juli 2022.

Op 1 juni 1763 zegde een flink aantal eigenaars van molens het op 18 januari 1760 gesloten verzekeringscontract weer op. Voor De Omval was dat Jan Looijes (bron: Stadsarchief Amsterdam).

Bij de molen De Omval woonde tot 1787 Jan Loosjes. Zijn zoon Jacob Loosjes woonde bij De WItte Lelie (Tenbruggencatenummer 06493 d).
Bronnen:
- Amsterdamsche Courant, 2 aug. 1787.
- "De Molens van Amsterdam", G.J. Honig, 1930.
Hans Koudijs, 21 mei 2020.
-----

Leydse Courant, 24 okt. 1808:
"Dingsdag den 25 October, zullen de Makelaars D. Lugt en P. Spoelstra, te Amsterdam in 't Oudezyds Heeren Logement, Verkoopen: Een kapitaale hegte sterke en welgelegen HOUT-ZAAG-MOLEN, zynde een Palsrok, genaamd DE OMVAL, met deszelfs fraaije Heere Huizinge, tuin, knechts wooning, lootsen, schuiten etc. ... staande en gelegen tusschen de Raam- en Leydsche Poorten, op 't Ouakers Eiland, N.Z., get. D.Y. en M.G. No. 13. ..."
-----

Een van mijn voorvaderen, Jan Mulder (1827-1893), kocht in 1866 de houtzaagmolen De Omval. Hiervan zijn in de familie documenten bewaard gebleven.
Paul Louis Mulder III, 7 nov. 2022.
-----

Aan de Kwakerspoel in Amsterdam hebben, net als in de zaagmolenbuurt (tegenwoordige Frederik Hendrikbuurt waar alleen paltrokmolen De Otter nog staat), een groot aantal zaagmolens gestaan. Rond 1877 besloot de Gemeente Amsterdam tot stadsuitbreidingen richting het westen. Ook de molens aan de Kwakerspoel werden hiervan het slachtoffer. Tussen 1880 en 1890 verdwenen ze allemaal. Ook paltrok "De Omval" viel in die periode.
Informatie van G. van den Bosch.

aanvullingen

trivia
Op het huidige Bellamyplein e.o. was vroeger de Kwakerspoel gesitueerd. In verband met de concurrentie voor de houtzaagmolens van buiten de stad verleende de gemeente Amsterdam op 2 april 1661 toestemming om twaalf zaagmolens te plaatsen op het Kwakerseiland op voorwaarde dat elke molen slechts één woonhuis had en dat ze in verband met de windvang minimaal vierhonderd voet van elkaar stonden. De molenaars moesten zelf de balkhavens en zijsloten bekostigen. De aanwezige sloten werden tot balkhavens uitgegraven waardoor de Kwakerspoel ontstond.

De molens aan die nieuwe kade kregen mooie namen, zoals Vrouwe Maria, Zaaijer, Liefde, Nagtegaal, Lelie, Vriendschap, Bijkerk en de jonge Frederik. Aan de andere zijde bestonden namen als Boterton, Vrouwenakker en Omval. De twaalfde molen brandde af en werd pas veel later herbouwd.

Informatie van website: website over Amsterdam
-----

Op de foto De Kwakerspoel met v.l.n.r. de paltrokmolens De Omval, De Vrouwenakker, De Haan, De Witte Lelie en De Vriendschap
Foto opname ca. 1875.
media-bestand
Molen 06492 y De Omval (Amsterdam)
Foto opname circa 1875, collectie G. van den Bosch
meest recente aanpassing | Conversie
gebruiksvoorwaarden en auteursrechten