Molen De Koorenaar / De Korenaar / Molen van Piet Engel, Charlois

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1847

verdwenen

1961

1889 onttakeld 1904 verbrand 1961 restant gesloopt

geschiedenis

Leydsche Courant, 4 december 1848
HANDLIGTING. Bij akte verleden voor den Kantonregter. van het 3de Kanton in het 2de Arrondissement der Provincie Zuid-Holland, Hoofdplaats Woubrugge, in dato 29 November 1848, ten zelfde dage te Woubrugge geregistreerd, heelt ANTJE SCHOUMAN, Weduwe van Johan Peter Engel, wonende te Rhijnsaterwoude, aan haren Zoon JAN PETER (ook wel genaamd JOHAN PETER) ENGEL, oud 21 1/2 jaren, Handligting verleend tot uitoefening van het bedrijf van Koren- en Pel- Molenaar, en speciaal tot den aankoop van den Koren- en Pel-Molen, genaamd de Korenaar, staande en gelegen te Katendrecht, gemeente Charlois. Waarvan afkondiging geschiedt ingevolge artikel 486 van het Burgerlijk Wetboek.

Korenaar" stond algemeen bekend onder de naam "de molen van Piet Engel".
Hij werd gebouwd in 1847 en al in 1889 afgedankt. De kap, roeden en balie werden er afgesloopt en grotendeels hergebruikt bij de bouw van de nog altijd bestaande korenmolen "De Eendracht" in Alphen a/d Rijn. De lege romp liet men staan. Ondanks een brand op 4 juni 1904 bleef de romp nog lang in gebruik bij de Machinale Rijstpellerij van Piet Engel.

Goudsche Courant, 10 juni 1904
Met een fellen vlammengloed kondigde zich gisteravond aan, onverhoeds uitgebroken boven in den stoommeelmolen van den heer J.P. Engel en staande aan den Dortschen Straatweg, nabij den hoek van den Katendrechtschen Lagendijk.
Van verre gezien over de Maashaven heen en het vrije veld, de richting van Charlois uit, scheen de brandende molen een groote brandende toorts, waaruit vlammen laaiden en vonken regenden.
Ruim tien uren was het toen de dienstbode van den heer Engel diens zoon opmerkzaam maakte op licht, dat zij boven onder den houten kap van den molen meende te bespeuren, hetwelk bij nader inzien vonken bleken van een fellen brand daarbinnen uitgebroken. In een oogwenk breidde het vuur zich kolossaal uit, en voor nog een spuit aanwezig was, hadden de vlammen zich reeds een uitweg gebaand naar buiten.
Trouwens de handbrandspuiten vermochten al heel weinig tegen dezen hoogen, hechten,............, van het jaar 1847 dateerenden molen, genaamd De Korenaar, vooral nu de brand heel bovenin ontstond, naar vermoed wordt door het heet loopen van den aspirateur. Van boven af gerekend is de molen verdeeld in vijf zolders, en dan de parterre.
Deze zolders zijn: de kapzolder en de stortzolder, beide met een voorraad ongemalen tarwe, de steenzolder met een partij griesmeel, de maalzolder waarop tarwe- en roggemeel, de eerste zolder met ongemalen tarwe, en dan de parterre met een voorraad tarwemeel en bloem.
Tegen den molen aan, mar daaar geen gemeenschap mede hebbende staat een groot pakhuis van den heet Engel, hetwelk front heeft aan den Katendrechtschen Lagendijk, en waarin naar schatting 45 last tarwe is opgeslagen. Achter den molen en er tegenaan staat het machinegebouw, waaruit het drijfwerk door den molen gaat, en naast dit gebouw bevindt zich de builkamer. Deze gebouwen hebben evenmin met den molen gemeenschap.
Tegenover het brandende gebouw en er omheen staan verschillende woonhuizen, waarvoor aanvankelijk vrees bestond, door den regen van vonken die uit den hooge daarop neer zwermde.
Met inspanning van alle kracht en nadat achtereenvolgens de handbrandspuiten 42,40 en 43, alsmede de stoomspuit no.3, gestationneerd op den Linker Maasoever, en de stoombootjes van den Havendienst, Havendienst I en Gemeentewerken in dienst gesteld waren, welke beide laatste ligplaats in de Maashaven hadden genomen en van daaruit, in vereeniging met de andere spuiten, enorme hoeveelheden water in den brandenden stoommeelmolen hadden geworpen, werd men het vuur langzamerhand meester, onder opperleiding van den hoofdman den heer J.H. Torley Duwel, door eenige collega's bijgestaan.

Nieuwe Haarlemsche courant, 11-06-1904
Woensdagavond is te Rotterdam een hevige brand uitgebroken inden stoom koren molen «De Korenaar», van J. P. Engel, aan den Dortschen Straatweg 91, nabij de Maashaven. Deze molen was voorheen een windmolen en was in 1847 gebouwd. Nu 15 jaar geleden werd zo tot stoommolen ingericht en de wieken er afgenomen. De brand moet ontstaan zijn door het warm loopen van den aspirateur, en het vuur greep zóó snel om zich heen, dat te middernacht reeds drie van de vijf verdiepingen waren doorgebrand. In de molen bevonden zich circa 100 last gerst, verder meel, bloem, griesmeel, roggemeel, enz.
De molen was 20 meter hoog, hetgeen het zeer bemoeilijkte, terwijl de vonkenregen groot gevaar deed ontstaan voor de belendende boerenwoningen, waaronder vele met rieten daken. Om 8 uur was de molen door de knechts verlaten. Drie stoom- en een drietal andere spuiten verleenden hunne diensten, doch slaagden eerst inden morgenstond erin het vuur te bedwingen. De builderij, machinekamer en voorraadschuur kregen allsen waterschade. Alles was op beurspolis verzekerd; alleen de voorraad schuur was niet verzekerd. Een wagen van de brandweer, welke vlak achter spuit 10 kwam aanrjjden, wilde uitwpken, doch geraakte met een wiel in een spoor vast. Daardoor viel de wagen om en sloegen de koetsier, alsmede de assistant-opzichter Pellinkofs er af. De koetsier kreeg eenige kwetsuren, terwijl de opzichter ernstiger gewond werd; bij onderzoek bleek ook zijn linkerbeen gebroken te zijn. Tot Donderdagmorgen 7 uur is water gegeven op dezen brandenden molen. Toen eerst was het vuur ten volle gedempt en al het brandbluschmateriaal ingerukt. Naar wij vernemen, zijn opstel, machinerieën en goederen, in den molen aanwezig, voor ongeveer f 31.000 verzekerd.

De Telegraaf het volgende, 19 september 1915
In het ziekenhuis te Rotterdam is opgenomen de 24-jarige molenaarsknecht J. E. wonende te Zeldhoek, die in den molen van J.E. aan den Dordtschen straatweg onder vallende balen bedolven werd en ernstig inwendig aan rug en lendenen werd gekwetst
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 7 juni 2021

Pas in 1961 werd het gebouw definitief opgeruimd, om plaats te maken voor een flat.

De Oude Katendrechtse Lagendijk en de Oude Dordtschestraatweg zijn bij de aanleg van de Maashaven deels verdwenen. Er bleven enkele rudimenten over, onder meer het stuk dat tegenwoordig Hellevoetstraat heet, een zijstraat van de Brielselaan nabij de afsplitsing van de Wolphaertsbocht. Overigens wordt deze buurt (de Tarwewijk) op dit moment volledig gesaneerd en overhoop gehaald. Oorspronkelijk stond de molen dus midden in het land, een stukje ten zuiden van het (ook in de baren van de Maashaven verdwenen) dijkdorp Katendrecht, als de dorpsmolen van Katendrecht. Toen de Maashaven eenmaal gereed was, stond de molen zowat aan de kade ....