Molen De Ster, Winsum

Winsum, Groningen
b

korte karakteristiek

naam
De Ster
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen, pelmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Molenstraat 4
9951 AJ Winsum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06407
oude dbnr.
B386
Meest recente aanpassing
| Overig
media-bestand
Molen 06407 De Ster (Winsum)
Martijn Scholtens (18-5-2019)

locatie

plaats
Winsum
gemeente
Het Hogeland, Groningen
kadastrale aanduiding
Gemeente Winsum, sectie E, nr. 3133
geo positie
X: 230109, Y: 594469
N: 53.33136, O: 6.51461
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot: de molen staat op een forse berg als hoogste punt van Winsum en domineert het dorp daarmee in belangrijke mate. Er is wel wat windbelemmering door de bomen bij de kerk.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 4
9951 AJ Winsum
molenaar
Aries Bolt
telefoon
0595-442897
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
zaterdags 12.30 - 17.00 uur
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
Gebruik van molenleskist voor school bezoek op afspraak
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Ster via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met dakleer, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met vertikaal gepotdekselde planken
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen en twee pelstenen; kammenluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'De Ster'

Sluitsteen in de toog boven de ingangsdeuren met daarin klein, maar bijzonder sierlijk het wapen van de (vm.) gemeente Winsum.
(In verband met de gemeentelijke herindeling van 1990 is voor de nieuwe gemeente Winsum een ander wapen ontworpen, iets wat in 2019 na de volgende gemeentelijke herindeling alweer is achterhaald...).

De kroonlijst aan de bovenzijde van de romp is rood-wit-blauw geverfd. 

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruilier (elektrisch aangedreven) met rondgaande ketting
vlucht
22,40 m.
vang
Bovenste helft Vlaamse vang, onderste helft ijzeren hoepelvang; vangbalk met duim; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 76 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen
Kammenluitafel 31 kammen
Luiaswiel 20 kammen
Spoorwiel 106 kammen
Pelschijflopen 20 staven
Steenschijfloop 28 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 8,46 (maalwerk) en 1 : 11,85 (pelwerk)

hoogte
wiekvorm
Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Van Bussel met zelfzwichting en neusremkleppen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Bremer/Nieman ✉︎ 321 buiten 2022 2022 buiten aanw. 22,40
Bremer/Dunning ✉︎ 245 binnen 1990 1990 binnen aanw. 21,90
Bremer ✉︎ 87 buiten 1965 1965 buiten 2022 22,40
Bremer ✉︎ ? binnen 1962? 1962? binnen 1990 22,40
Pot ✉︎ ? ? 22,40
bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 1329, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ 1329 1887 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

molenmaker
H. ten Have, Mensingeweer (1851)
omwentelingen
geschiedenis

De molen werd in 1851 voor rekening van P.G. Wildeveld gebouwd als opvolger van een standerdmolen uit 1628. De huidige molen staat op de molenberg van zijn voorganger.

Rond 1945 wekte Luitje Noordhof met de molen elektriciteit op om (op de begane grond) een koppel stenen aan te kunnen drijven. In die periode had de molen ook een mosterdsteen.
Op 1 mei 1948 verkocht Noordhof zijn molen aan Onne Nienhuis en verhuisde vervolgens naar het westen van Nederland (en werd daar onder meer in Maassluis en Maasland actief). Nienhuis, afkomstig uit een molenaarsfamilie te Hornhuizen, verhuisde later eveneens, maar iets verder: in 1951 vestigde hij zich met zijn gezin in Newton, N.J. - USA. Daarna was H. van Hoorn eigenaar.

In 1961 werd de molen eigendom van de gemeente Winsum. Vervolgens voltrok zich vanaf 1962 in langzaam tempo een restauratie; deze kwam uiteindelijk in 1971 gereed. De stelling heeft sinds 1962 een betonnen binnensluiting. Na 1971 is, met de opkomst van vrijwillig molenaarschap, weer geregeld met de molen gedraaid.

Vanwege de matige staat, onder meer van het wiekenkruis, is de molen in 2007 voor enige tijd stilgezet. Later werd weer gedraaid, maar zonder kleppen. In oktober 2008 zijn een lange schoor en twee korte schoren vervangen en kreeg de buitenroe nieuwe aluminium kleppen.

In 2022 was het zover dat de 57 jaar oude buitenroede vervangen moest worden. Begin mei stond deze, in afwachting daarvan, reeds kaal en op 1 juni volgde het strijken. Op 29 augustus stak men een nieuwe buitenroede, de Bremer/Nieman 321. De tweede door Nieman gemaakte roede, maar naam en nummering van Bremer worden wel voortgezet. Op 1 oktober stond de molen, met de nieuwe buitenroede, nu voorzien van stroomlijnneuzen, zelfzwichting en neusremkleppen er weer als vanouds bij.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam De Ster is ontleend aan het gemeentewapen van Winsum, waarop rechtsboven van de ridder te paard, met een dame achter zich in amazonezit, een zevenpuntige ster voorkomt.

wetenswaardigheden

Het spoorwiel is een omgebouwd bovenwiel (met een andere velg) en afkomstig uit de voorganger van De Ster, een standerdmolen.

foto's

foto's