top

Molen van Wierda / Zaandam, Winsum

Winsum, Groningen
v

korte karakteristiek

naam
Molen van Wierda / Zaandam
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
zaagmolen, oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
kaart
Toon de molen in Google Satelietweergave
 
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06406 d
oude dbnr.
V1958
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 06406 d Molen van Wierda / Zaandam (Winsum)
Ansichtkaart, foto J.J. de Roo, Warfhuizen, 17 feb. 1895

locatie

plaats
Winsum
plaatsaanduiding
tussen de weg naar Schouwerzijl en het Winsumerdiep
gemeente
Het Hogeland, Groningen
plaats(en) voorheen
Obergum
kadastrale aanduiding 1811-1832
Winsum B (1) 325 Willem Jans Wierda, negotiant
geo positie
X: 229714, Y: 594595
N: 53.33255, O: 6.50872

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
Oud-Hollands opgehekt

verwijzingen

allemolens.nl
Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
inventarisnummer
0181 vdV
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa (*)
verdwenen
gesloopt
geschiedenis
Het tweelingdorp van Winsum bezat vroeger een molen aan de noordzijde van het Winsumerdiep, aan de weg naar Schouwerzijl. Op bijgaande foto zie je de forse zaagmolen van Wierda, die te zamen met het woonhuis en de houtloods een voornaam uitziend complex vormde.
Op de achtergrond staat ook nog een kalkoven, die thans ook wel tot de monumenten gerekend zou mogen worden.
Reeds in 1895 werd de molen gesloopt.
Frans Kerstens

Obergum is een onderdeel van het dorp Winsum. Volgens de gemeente Winsum heeft de molen van Wierda toch wel op Winsumer grondgebied gestaan!
Het bouwjaar van de molen is 1811 (*) en hij zou uit de Zaanstreek afkomstig zijn. De naam van de molen was dan ook 'Zaandam'. Het deftige woonhuis bestaat nog. Het naambord 'Zaandam' siert nu de gevel van het huis.
Het gaat om een gecombineerde zaag- en oliemolen. Het oliewerk bevond zich in de aangebouwde schuur, die met de vijf ruitvormige ramen. Er zit een gat links in de streep onder de puntgevel waar rook uit de vuister kwam. Het oliemolen-gedeelte is omstreeks 1830 bijgebouwd.
De mannen links op de foto zijn molenaar Wierda zelf met zijn twee knechten. Op de originele foto is nog hun hond Castor ernaast te waarnemen. De foto is precies op 19 februari 1895 genomen, als afscheid bedoeld voor de afbraak. Zonde van zo'n mooie en unieke molen!
Achter de plaats van de kalkoven loopt nu de provinciale weg met een brug uit 1937. Die weg heet nu de Wierdaweg, als herinnering aan de ondernemende molenaar. Als je op de provinciale weg in noordelijke richting rijdt, zie je links vanaf de brug meteen dit fraaie molenhuis. Het huis met de dubbele voorgevel geheel rechts op de achtergrond staat er ook nog, het is villa 'Lemsterborg'. Daar woont nu de secretaris van Molenstichting Winsum.
Een kollergangsteen van deze molen is nog te vinden bij molen De Jonge Hendrik te Den Andel in Groningen.

Martin E. van Doornik
media-bestand
Molen 06406 d Molen van Wierda / Zaandam (Winsum)
Fragment kaart ca. 1900
nog waarneembaar
media-bestand
Molen 06406 d Molen van Wierda / Zaandam (Winsum)
Ansichtkaart, foto J.J. de Roo, Warfhuizen, 17 feb. 1895

aanvullingen

trivia
De afbeelding van deze ansichtkaart is ook te vinden in "Molens in Groningen" in oude ansichten op blz 46.

-----

Op de ansichtkaart (opname 1895) van de olie- en zaagmolen van Wierda aan het Winsumerdiep staan de volgende personen op de foto:
Enno, Jan en Ubel Wierda.
De molen had een vlucht van 68 voet (20,5 meter), de stelling hoogte 30 voet (9 meter). De molen had twee zeilroeden.

Hans Zandt, 21 juli 2009.
-----

Winsum-Obergum wordt ook wel een tweelingdorp genoemd, Winsum als plaatsnaam is nu ook voor Obergum in gebruik.

(*) De fiche van Van der Veen vermeldt dat in een akte van verkoop uit 1811 staat: "Voor eenige jaren nieuw gebouwd", en dat de molen mogelijk uit de Zaanstreek afkomstig zou zijn.
meest recente aanpassing
gebruiksvoorwaarden en auteursrechten